پرستاری چه شغلی است؟

زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه

پرستاری چه شغلی است؟

پرستاری را می توان هم هنر نامید و هم علم. پرستاران نقش مهمی در بیمارستان ها، درمانگاه ها و مطب های خصوصی ایفا می کنند. آنها بزرگترین حرفه بهداشت و درمان در ایران و جهان هستند. پرستاران می توانند در محیط های مختلف مراقبت های بهداشتی مانند بیمارستان ها، مطب های خصوصی پزشک و خانه های سالمندان به عنوان پرستار سالمند کار کنند. در برخی موارد، آنها در کلینیک های ایمونولوژی، کلینیک های غربالگری سلامت، سمینارهای عمومی و آزمایشگاه های خون و همچنین در اورژانس کار می کنند.

پرستاران همچنین می‌توانند بسته به نوع مراقبت مورد نیاز و درک خود، برای ساعات طولانی در مراکز مختلف مشغول به کار شوند.

برنامه های آموزش پرستاری در ایران از بسیاری جهات مشابه برنامه های آموزش پرستاری در کشورهای دیگر است. برای ورود به این رشته باید پس از دریافت دیپلم تجربی در آزمون تجربی که به صورت جداگانه برای دانشگاه های دولتی و آزاد برگزار می شود شرکت کنید.

بر اساس سطح تحصیلات، پست های پرستاری در ایران به پرستاران شیفت، سرپرستار، سوپروایزر بالینی، سوپروایزر کنترل عفونت، سرپرست آموزشی و پرستار بیمارستان تقسیم بندی می شوند که هر کدام دارای وظایف خاص خود هستند.

 

تاریخچه ی رشته ی پرستاری

مراقبت های حرفه ای در رشته پرستاری در ایران از کشورهای اروپایی می آید. در سال 1373 برای اولین بار دانشکده پرستاری در ارومیه افتتاح شد. در سال 1337 با تصویب اتحادیه پرستاران، پذیرش داوطلبان فارغ التحصیل در دوره سه ساله پرستاری آغاز و ارزش عنوان پرستاری معادل مدرک در نظر گرفته شد. در سال 1354 دوره کارشناسی پرستاری به تصویب وزارت علوم رسید و مدت این دوره به 4 سال افزایش یافت. در سال 1365 با تأسیس دانشکده پرستاری این رشته دانشگاهی پیشرفت زیادی پیدا کرد. اولین پرستار ایرانی فاطمه فقی و اولین پرستار مرد با مدرک پرستاری در ایران مرتضی حسن پور بود.

 

آشنایی با دروس دانشگاهی رشته ی پرستاری

تعداد دپارتمان های پرستاری در مقطع کارشناسی 130 واحد می باشد و مدت تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی حداقل 4 سال و حداکثر 5 سال می باشد و پس از آن امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و فوق لیسانس وجود دارد. دروس این رشته تحصیلی را می توان به دو گروه علوم پایه و علوم خاص تقسیم کرد.

دروس اصلی شامل انگل شناسی، میکروبیولوژی، بیوشیمی، ایمونولوژی و فیزیولوژی تشریحی است.

دروس تخصصی شامل: پرستاری سلامت، پرستاری سلامت جامعه، پرستاری مادر و نوزاد، بیماری های داخلی، بیماری های عفونی و پرستاری، اخلاق پرستاری و پرستاری اورژانس است.

شرایط ورود به رشته پرستاری

پرستاری یکی از رشته های پزشکی است و هر ساله دانشجویان زیادی در بسیاری از دانشگاه های کشور جذب می شوند. زمانی که نتایج آزمون سراسری اعلام می شود همه متقاضیان از قبولی یا مردودی خود در این رشته اطلاع دارند و ممکن است بخواهند به روش دیگری وارد این رشته شوند که لازم به ذکر است ورود بدون کنکور پرستاری مشروط به شرایط خاصی است.

1- شرایط پذیرش با کنکور رشته پرستاری

کلیه افرادی که مایل به ادامه تحصیل در رشته پرستاری هستند باید در آزمون سراسری عملی شرکت کرده و حداقل نمره قبولی را کسب کنند. لازم به ذکر است کلیه افراد دارای مدرک دیپلم یا پیش دانشگاهی (نظام قدیم) در هر رشته ریاضی، تجربی و انسانی تحت نظام جدید می توانند در این آزمون شرکت کنند.

2- شرایط پذیرش بدون کنکور رشته پرستاری

طبق اعلام سازمان سنجش آموزش آنجا، با توجه به نیاز به نیروی انسانی متخصص در رشته پرستاری، تعدادی رشته پیراپزشکی را بدون کنکور و بر اساس سوابق تحصیلی ارائه می کند که به این معنی است که نمی توان به طور دقیق پیش بینی کرد که آیا هر سال اتفاق می افتد یا نه؟ شرایط پرستاری بدون کنکور این است که داوطلبان باید دیپلم تجربی داشته باشند و معدل فارغ التحصیلی (معدل کل) آن ها 15 باشد.

مهارت های لازم برای ورود به رشته پرستاری

پرستاران افرادی هستند که بیشترین ارتباط را با بیماران و همراهان آنها در بیمارستان ها دارند، بنابراین سلامت کامل جسمی و روانی برای شغل پرستار بسیار مهم است. پرستار باید از خدمت به مردم لذت ببرد و حوصله و مراقبت لازم برای این حرفه را داشته باشد.

یک پرستار باید شخصیتی منظم و وقت شناس داشته باشد، زیرا نظم و وقت شناسی اساس این حرفه است. یک پرستار باید کنترل روحی و روانی کاملی بر خود داشته باشد تا بتواند در سخت ترین شرایط جسمی و روانی به درستی از بیماران و مراقبان آنها مراقبت کند.

علاوه بر این، یک دانشجوی پرستاری باید از سلامت جسمانی کامل برخوردار باشد، زیرا مشکلات به ظاهر جزئی مانند لرزش دست و لکنت زبان می تواند تا حد زیادی اثربخشی پرستاران را کاهش دهد.

همچنین متقاضیان این رشته باید به برخی از دروس دبیرستان از جمله زبان انگلیسی، شیمی و زیست شناسی تسلط پیدا کنند. یادگیری زبان انگلیسی برای به روز ماندن و استفاده از مجلات و منابع علمی در این زمینه ضروری است.

بخش پرستاری مسئولیت ها و بارهای کاری زیادی دارد و کار سختی به شمار می رود. اگر فردی نسبت به کار خود احساس مسئولیت نداشته باشد یا تمایلی به خدمت ندارد، نمی تواند با شرایط سخت بخش مراقبت از جمله خستگی، استرس و غیره کنار بیاید.

همچنین با این شرایط به دلیل اطلاع ناکافی از حقوق پرستاران، بیماران توقعات زیادی دارند و گاهی نمی توان به درستی با آنها برخورد کرد.

یک پرستار باید مهارت های جلب اعتماد بیماران، هنر خوب گوش دادن، قدرت جسمی و ذهنی کافی، توانایی تصمیم گیری صحیح در شرایط بحرانی، روحیه شفقت، روحیه کار تیمی، روحیه همدلی، مهارت های ارتباطی خوب و قلبی برای کمک به دیگران را داشته باشد.

وظایف پرستار سالمند

شاید شما هم بر حسب نیاز باید از خدمات پرستاری در منزل برای سالمند خود استفاده کنید. حال این سوال برایتان پیش می آید که وظایف پرستار سالمند در منزل چیست؟

ثبت اطلاعات بیماران در سوابق پزشکی و تهیه گزارش های پرستاری

نظارت بر شرایط بیماران، از جمله اندازه گیری دمای بدن، اندازه گیری فشار خون و نظارت بر تنفس آنها

پرستاری، پانسمان و انجام تزریقات در منزل

مسئولیت درمان بیماران در تمام مراحل زندگی برای اصلاح عادات غذایی و دارویی و پیشگیری از پیشرفت بیماری

نقش معلم به افراد برای رفع نیازهای یادگیری آنها در زمینه مراقبت از بیمار

نقش هماهنگ کننده و ارتباط دهنده بین بیمار و پزشک

تحقیق در مورد چگونگی کاهش تعداد روزهای بستری شدن بیمار و سرعت بخشیدن به بهبودی

انتقال خواسته ها و نیازهای بیمار به خانواده او

وظایف مدیریت بخش (نظارت بر تیم پرستاری و بررسی مشکلات بخش)

کمک به پزشکان و سایر گروه های درمانی

تجویز دارو به بیماران طبق دستور پزشک

نمونه گیری خون در منزل، تمیز کردن و پانسمان زخم ها

استفاده از دستگاه های پزشکی پیشرفته  و تجهیزات

احترام به بیماران و رعایت حقوق آنها

همکاری با بخش های مختلف بیمارستان

آرام کردن محیط فیزیکی، کنترل دما، نور، صدای محیط و سایر عوامل محیطی، ایجاد شرایط برای راحتی بیمار.

کنترل و نظارت بر کار واحد پرستاری و برنامه شیفت کاری (از وظایف سرپرست)

فرصت های شغلی و تحصیلی رشته پرستاری

مدرک پرستاری در دانشگاه علوم بهداشتی؛ در سه سطح فوق لیسانس و دکتری وجود دارد. مدرک این دانشجویان پرستاری عمومی است و گرایش خاصی ندارد، اما به روش های متفاوتی نسبت به مقطع کارشناسی ارشد تعریف می شود.

از جمله گرایش های مقطع کارشناسی ارشد می توان به روان پرستاری، بهداشت، جراحی  داخلی، اطفال، پرستاری ویژه و مدیریت اشاره کرد. همچنین گرایش های مقطع دکترا شامل بافت شناسی، آناتومی و اپیدمیولوژی می شود.

استخدام در پست های مختلف بیمارستانی مانند سوپروایزر، پرستار وظیفه، سرپرست درمانگاه، سوپروایزر کنترل عفونت، مدیر پرستاری و سرپرست آموزش بستگی به سطح تحصیلات پرستار و سابقه کاری او دارد.

یک پرستار می تواند کلینیک ها و پاراکلینیک ها، بیمارستان ها،  ادارات و سازمان های پرستاری و حتی به عنوان مربی در دانشکده ها مشغول به کار شود.

درآمد یک پرستار بسته به محل کار، محل بیمارستان، ساعات کاری و موقعیت جغرافیایی متفاوت است. متأسفانه با وجود سختی زیاد این شغل، درآمد خوبی ندارد و اغلب افراد از حقوق دریافتی ابراز نارضایتی می کنند.

به گفته برخی کارشناسان، پرستاری دومین شغل سخت است. چرا که پرستاران با حداکثر ساعات کار باید با بیماران مختلف روانپزشکی مواجهه شوند که استرس زیاد ی به دنبال خود دارد. بنابراین علاقه شرط اصلی انتخاب این رشته است.

 

سخن آخر

پرستاران می توانند پس از گذراندن دوره های لازم علمی و تخصصی، مدرک پرستاری دریافت کرده و در هر یک از مراکز مراقبت از بیمار مانند بیمارستان ها و کلینیک ها مشغول به کار شوند. پرستاران همچنین می توانند در مراکز خدماتی به عنوان پرستار کاربلد در کنار ویزیت پزشک در منزل هم حضور داشته باشند.

در حال حاضر مدرک لیسانس، فوق لیسانس و دکترا در رشته پرستاری می توان اخذ کرد. بد نیست اکنون بدانیم که سازمان نظام پرستاری که یک تشکل صنفی برای پرستاران است و مسئولیت بسیاری از ابعاد حرفه پرستاری را بر عهده دارد.

طبق استاندارد، تعداد پرستاران یک بیمارستان باید سه برابر تعداد پزشکان یا دو برابر تعداد تخت های یک مرکز درمانی باشد. همچنین به ازای هر هزار نفر در جامعه سه پرستار وجود داشته باشد. علاوه بر این، استانداردهای جهانی نشان می دهد که به ازای هر چهار تا شش بیمار باید یک پرستار در بخش های داخلی و جراحی وجود داشته باشد. با تغییر استانداردهای قانونی، امید است پرستاران بیشتری برای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی جذب شوند.