پرستاریمقالات

21 اسفند 1402 توسط مدیر سایت 0 دیدگاه

چه بیمارانی به اکسیژن نیاز دارند؟

زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه

شما نمی توانید بدون اکسیژن زندگی کنید. برخی از بیماران مانند پنومونی، آسم، سندرم تنفسی و … در طول تنفس طبیعی نمی توانند اکسیژن لازم را به ریه ها برسانند. در این موارد می توان با اجاره دستگاه اکسیژن ساز این مشکل را در منزل برای این عزیزان حل کرد. به عنوان مثال، ریه های نوزادان مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی به اندازه کافی سورفاکتانت ترشح نکرده و نمی تواند به طور طبیعی اکسیژن کافی دریافت کند. یک دستگاه اکسیژن ساز اکسیژن را وارد خون و ریه های نوزادان کرده و از مرگ آنها جلوگیری می کند. آیا هر کسی با هر درجه ای از بیماری تنفسی می تواند از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کند؟ ایا دستگاه های اکسیژن‌ساز انواع مختلفی دارند ؟ بهترین نوع دستگاه اکسیژن‌ساز چیست؟

اکسیژن درمانی

اکسیژن درمانی فرآیندی است که در آن بیمار اکسیژن دریافت می کند. این یک گزینه درمانی برای افرادی است که نمی توانند اکسیژن کافی برای خود تامین کنند. کمبود اکسیژن برای افراد مبتلا به بیماری های ریوی مانند آسم، بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)، ذات الریه، یا سایر بیماری ها مانند نارسایی قلبی و آپنه خواب رخ می دهد.

اکسیژن درمانی برای بیماران مبتلا به کووید-19 یا کروناویروس که مشکلات تنفسی و هیپوکسی (کمبود اکسیژن در بدن) دارند نیز ارائه می شود. اکسیژن درمانی سطح اکسیژن خون بیماران را بهبود می بخشد و به آنها کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشند.

دستگاه اکسیژن‌ساز چیست؟

دستگاه های اکسیژن ابزارهای پزشکی هستند و متخصصان ممکن است به دلایل مختلفی استفاده از آنها را به بیماران توصیه کنند. به طور طبیعی ریه ها اکسیژن را جذب کرده و به خون می فرستند. اشباع اکسیژن در خون را می توان با کمک پالس اکسیمتری اندازه گیری کرد. اگر غلظت اکسیژن در خون کمتر از حد معینی باشد، پس از ویزیت پزشک در منزل استفاده کوتاه مدت یا طولانی مدت از دستگاه اکسیژن را توصیه می کنند.

انواع دستگاه اکسیژن‌ساز

دستگاه‌های اکسیژن انواع و مدل‌ های مختلفی دارند، اما معمولاً از نظر حمل‌ونقل به دو دسته ثابت و قابل حمل طبقه بندی می‌ شوند:

1- دستگاه اکسیژن‌ساز ثابت

این دستگاه ها اغلب در بیمارستان ها و در خانه برای بیمارانی که نیاز به اکسیژن درمانی مداوم و طولانی مدت دارند استفاده می شود. یک مولد اکسیژن پیوسته به طور مداوم اکسیژن تولید می کند. شاید برایتان سوال باشد این کار چگونه انجام می شود ؟ به عبارت دیگر، برخلاف اکسیژن سازی در پالس های متقاطع (فاصله زمانی مشخص)، دم و بازدم هر بیمار به این دستگاه بستگی دارد. یک دستگاه اکسیژن ساز ثابت نیز می تواند جابجا شود و برخی از مدل ها دارای چرخ هستند. اما به دلیل اندازه و سختی جابجایی آنها نمی توانید به راحتی مدل های قابل حمل آنها را حرکت دهید.

2- دستگاه اکسیژن‌ساز قابل حمل

در مقایسه با یک مدل ثابت، دستگاه های اکسیژن قابل حمل کوچکتر هستند و وزن کمتری دارند و معمولاً فقط به صورت پالس (منقطع) اکسیژن تولید می کنند. هنگامی که شارژ این نومنه دستگاه های اکسیژن کم شود، دستگاه شروع به هشدار می کند. این دستگاه ها همچنین دارای یک باتری اضافی هستند که به مشتری کمک می کند تا دستگاه را راحت تر حمل کند. عمر باتری دستگاه در مدل های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، شارژ برخی از باتری ها 1 ساعت و برخی تا 8 ساعت طول می کشد. دستگاه های اکسیژن ساز خانگی گران تر از اکسیژن سازهای ثابت هستند.

تفاوت‌ اساسی دستگاه اکسیژن‌ساز پرتابل و ثابت

تفاوت مهم این دو دستگاه در عملکرد آنها است. این دو دستگاه به روش های مختلف اکسیژن تولید می کنند و شما نمی توانید به جای یکدیگر از آنها استفاده کنید. زیرا همانطور که قبلاً گفتیم جریان اکسیژن رسانی آنها با یکدیگر متفاوت است. دستگاه های اکسیژن ساز قابل حمل، اکسیژن را به صورت ضربانی تولید می کنند ولی اکسیژن سازهای ثابت به طور دائم می توانند اکسیژن را به بیمار برسانند.

مزایا و معایب دستگاه اکسیژن‌ساز

دستگاه های اکسیژن ساز با تولید اکسیژن خالص، عملکرد ریه را بهبود می بخشند و جریان خون را تنظیم و تصفیه می کنند. وجود این دستگاه استرس ناشی از مشکلات تنفسی را از بیمار و پرستار سالمند می کاهد و باعث ایجاد آرامش می شود. از سوی دیگر، خون رسانی به بافت های بدن، افزایش طول عمر و بهبود سیستم عصبی روند بهبودی بیمار را سرعت می بخشد.

اما نباید خودتان بدون نظر پزشک از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کنید. به دلیل استفاده نادرست از دستگاه و عوارض طولانی مدت ممکن است سمیت اکسیژن عوارض جانبی برای بیمار در پی داشته باشد. باید غلظت اکسیژن را طبق دستور پزشک تنظیم کنید. دوز نادرست می تواند ریه ها و راه های هوایی را خشک کند.

توصیه‌هایی برای خرید دستگاه اکسیژن‌ساز

اول از همه، بودجه خود را تعیین کنید و تصمیم بگیرید که چقدر می توانید بپردازید. توصیه می کنیم یک منبع اکسیژن جدید را با گارانتی از یک فروشگاه معتبر لوازم پزشکی خریداری کنید. اگر تصمیم به خرید اکسیژن ساز کارکرده و دست دوم گرفته اید، باید به مواردی مانند عمر، گارانتی و قیمت توجه ویژه ای داشته باشید. از پزشک خود بپرسید که بیمار شما به چند واحد و چه غلظتی از اکسیژن نیاز دارد. همچنین بررسی کنید که آیا اکسیژن خودکار یا پالسی می خواهید. میزان تولید اکسیژن در دقیقه، سلامت دستگاه، قابل حمل یا ثابت بودن، جنس بدنه، عمر و دوام دستگاه از مواردی است که باید به آن توجه کنید.

برای استفاده صحیح از دستگاه اکسیژن ساز بهتر است کاتالوگ، دفترچه راهنما و ویدیوهای منتشر شده آنلاین را به دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید دستگاه همان چیزی است که شما نیاز دارید. اگر فروشنده اطلاعات مورد نیاز دستگاه را به شما نمی دهد، بهتر است آن را نخرید. خواندن نظرات سایر مشتریان به شما کمک می کند تا خریدی مطمئن تر و بهتر داشته باشید.

عوارض جانبی اکسیژن درمانی

به طور کلی، اکسیژن درمانی بی خطر در نظر گرفته می شود. با این حال، ممکن است برخی از عوارض جانبی زیر را داشته باشد:

خواب آلودگی

سردرد مخصوصاً در صبح

خستگی.

بینی خشک یا خونی

کلاستروفوبیا

فشار گوش

اگر هر یک از عوارض فوق را تجربه کردید، با پزشک خود صحبت کنید.

قرار گرفتن طولانی‌ مدت در معرض اکسیژن (بیش از نیاز) می‌تواند باعث مسمومیت با اکسیژن در برخی افراد شود و نباید بدون مشورت با پزشک خود اکسیژن درمانی را امتحان کنید. مسمومیت با اکسیژن می تواند باعث التهاب برونش ها (راه های هوایی در ریه ها) و نای (لوله های تنفسی) شود و به آلوئول ها (کیسه های هوایی در ریه ها) آسیب بیشتری وارد کند. اثرات مسمومیت با اکسیژن در عرض 24 ساعت رخ می دهد و می تواند به صورت درد قفسه سینه، سنگینی و مشکل در تنفس ظاهر شود. اگر در این زمان بیمار شما با مشکل روبرو شد بهتر است از مراکز خدمات پرستاری اعزام آمبولانس به محل را در خواست کنید.

دستورالعمل استفاده از اکسیژن درمانی در خانه

اکسیژن درمانی می تواند زندگی را نجات دهد. این یک مداخله پزشکی است و مانند هر مداخله دیگری باید تنها با راهنمایی پزشک متخصص انجام شود.

افرادی که اکسیژن درمانی را در خانه انجام می دهند باید این دستورالعمل ها را دنبال کنند:

– از کشیدن سیگار در نزدیکی دستگاه اکسیژن ساز خودداری کنید. اگرچه اکسیژن به خودی خود قابل اشتعال نیست، اما از شعله های آتش پشتیبانی می کند. بنابراین دستگاه را در فاصله حداقل 2 متری از هرگونه شعله نگه دارید و در صورت انجام اکسیژن درمانی از کشیدن سیگار به طور کامل خودداری کنید.

– سیلندرها را به درستی نگهداری کنید تا از آسیب یا نشت جلوگیری شود.

– اطمینان حاصل کنید که تمام وسایل برقی خانه شما به خوبی کار می کنند، به طوری که جرقه ای به خصوص در کنار سیلندرها یا دستگاه های اکسیژن رسانی وجود نداشته باشد.

– اگر شما یا بیمار در سفر هستید، همیشه از سطح اکسیژن موجود در دستگاه آگاه باشید.

چگونه پزشک متوجه نیاز شما به اکسیژن درمانی می ‌شود؟

علاوه بر علائم، پزشک ممکن است سطح اکسیژن خون شما را با موارد زیر کنترل کند:

1- پالس اکسیمتری

پالس اکسیمتری آزمایشی است که از یک اتصال کوچک مانند یک دستگاه الکترونیکی( پالس اکسیمتر) برای تعیین میزان اکسیژن خون (اشباع اکسیژن خون) استفاده می کند. این دستگاه را می توان به انگشتان دست، گوش، پا، بینی، انگشتان پا یا پیشانی وصل کرد.

یک پالس اکسی متر پرتوهای نور را از طریق خون می فرستد تا میزان اکسیژن موجود در خون را بخواند. به طور معمول، اشباع اکسیژن خون در این دستگاه باید بین 95 تا 100 درصد باشد.

بدن شما برای عملکرد صحیح به حداقل 89 درصد اشباع اکسیژن نیاز دارد. هنگامی که اشباع اکسیژن خون زیر 89 درصد است، اکسیژن مکمل مورد نیاز است.

2- گاز خون شریانی

آزمایش گاز خون به طور دقیق میزان دی اکسید کربن و اکسیژن خون را اندازه گیری می کند. این آزمایش برای بررسی عملکرد ریه ها در تبادل گاز استفاده می شود. برای این آزمایش، پزشک از شریان ها خون می گیرد تا میزان گاز موجود در آن را اندازه گیری کند.

انواع اکسیژن درمانی

اکسیژن درمانی از طریق ماسک صورت یا لوله هایی که در بینی یا نای بیمار قرار داده می دهند، انجام می شود. برای ذخیره و تامین اکسیژن از دستگاه های زیر استفاده می کنند:

1- دستگاه اکسیژن ساز

اکسیژن سازها دستگاه هایی هستند که می توانند هوای تنفسی را بهبود بخشند و میزان اکسیژن موجود در آن را بین 85 تا 95 درصد متمرکز کنند. سطح اکسیژن طبیعی در هوا 21 درصد است. این به ریه های بیمار کمک می کند تا اکسیژن بیشتری دریافت کنند. یک دستگاه اکسیژن بزرگتر می تواند 14-23 کیلوگرم وزن داشته باشد و اکسیژن را به لوله گاز پزشکی در بیمارستان ها برساند و در نزدیکی بیمار قرار گیرد. منبع اکسیژن نیز می تواند قابل حمل باشد و در خانه استفاده شود. لپ‌تاپ‌ ها کوچک‌تر و سبک‌تر هستند اما اکسیژن کمتری نسبت به اکسیژن سازهای صنعتی دارند. برخی از دستگاه های اکسیژن به طور مداوم اکسیژن را تحویل می دهند در حالی که برخی دیگر اکسیژن را به صورت پالس تحویل می دهند.

2- سیلندرهای گاز فشرده

سیلندرهای گاز فشرده همانطور که از نامشان پیداست حاوی اکسیژن فشرده در داخل چندین مخزن/سیلندر هستند. سیلندرها حاوی 100% اکسیژن با فشار حدود 15169 کیلو پاسکال و حدود 21 درجه سانتیگراد هستند. سیلندرهای بزرگتر در بیمارستان ها استفاده می شوند و می توانند گاز پزشکی را مستقیماً به مجاری حمل و نقل برسانند. سیلندرهای کوچکتر را می توان در خانه استفاده کرد.

3- اکسیژن مایع

اکسیژن مایع فضای کمتری را اشغال می کند. بنابراین، می توان اکسیژن بیشتری را در یک زمان ذخیره کرد. اکسیژن مایع از خنک کردن اکسیژن تا دمای منفی 300 درجه سانتیگراد ساخته می شود. این روش همچنین اکسیژن 100% را تامین می کند و می توان از آن در سیلندرهای بزرگ یا قابل حمل استفاده کرد.

شما می توانید همه مراحل در مان بیمار خود را با کمک تیم متخصص و حرفه ای خدمات پرستاری در منزل ارسطو بدون هیچ دغدغه ای و به راحتی تحت نظر پزشک معتبر انجام دهید.