پرستار آنکال چیست؟
زمان تقریبی مطالعه: 14 دقیقهبه منظور تنظیم نحوه پرداخت به پرستاران شاغل در بیمارستان ها و اطمینان از ارائه خدمات به موقع و خدمات با کیفیت خارج از ساعات کاری برنامه ریزی شده یا در روزهای تعطیل، دستورالعمل پرداخت دستمزد پرستاران بیمارستان منتشر شد. به استناد تبصره 1 ماده 87 آیین‌نامه اداری و استخدامی کارمندان غیرهیأت علمی به منظور ایجاد شرایط لازم به منظور برخورداری همگان از خدمات بهداشتی و درمانی در حدود ظرفیت، به منظور دسترسی عادلانه و به موقع مردم به خدمات نظام سلامت، موسسه می تواند درخواست حضور پرستاران خارج از محدوده برای ساعات کار خاص یا در روزهای تعطیل که برای خدمات آنها ضروری است در محل کار یا خارج از محل کار مورد نیاز است تعریف شده داشته باشد. استفاده از دستورالعمل “نحوه آموزش پرسنل پرستار بیمار در بیمارستان ها” برای مراقبت های شبانه روزی با کیفیت برای اجرا ابلاغ شده است.
بسیاری از ما هنگام مراجعه به بیمارستان یا تماشای برنامه‌های تلویزیونی، اصطلاح «آنکال» را شنیده‌ایم. شاید این واژه تنها یک شیفت کاری به نظر برسد، اما آنکال (On-Call) در واقع یک سیستم حیاتی و یک تعهد اخلاقی و قانونی است که تضمین می‌کند خدمات درمانی در حساس‌ترین لحظات زندگی بیماران دچار وقفه نشود. درک این سیستم نه تنها برای کادر درمان، بلکه برای عموم مردم که خواهان اطمینان از دسترسی به خدمات فوری هستند، اهمیت زیادی دارد. این گزارش تخصصی، با تمرکز بر مقررات، وظایف عملیاتی و چالش‌های انسانی، نگاهی جامع به ساختار آنکال در مراکز درمانی دارد.
آنکال چیست؟
شیفت آنکال در مفهوم عملیاتی به معنای «در دسترس پاسخگویی» بودن است. این سیستم به کادر درمان این امکان را می‌دهد که در ساعات غیر موظف خود، حضور فیزیکی در بیمارستان نداشته باشند، اما در عین حال، آمادگی کامل برای حضور فوری در محل کار را در صورت نیاز ضروری داشته باشند. آنکال یک برنامه از پیش تعیین شده است که نیروی متخصص را در خارج از ساعات کاری عادی، به صورت آماده‌باش نگه می‌دارد.
ضرورت وجود آنکال در مراکز درمانی از چند جنبه حیاتی است. در درجه اول، هدف اصلی، جلوگیری از هرگونه وقفه در ارائه خدمات حیاتی و اورژانسی است، به‌ویژه در شیفت‌های شب، روزهای تعطیل و شرایط بحرانی. این سیستم تضمین می‌کند که بیمارستان می‌تواند به حجم بالای مراجعات ناگهانی رسیدگی کند و همچنین کمبود ناگهانی نیروی انسانی را جبران نماید. طبق ماده ۱ قوانین آنکالی، اهداف تعیین این شیفت‌ها شامل ارائه به‌موقع خدمات، افزایش کارایی و بهره‌وری، بهبود ایمنی مراقبت‌ها و مدیریت بهینه منابع سلامت است. این ساختار به طور فعالانه ریسک تأخیر در مداخلات حیاتی را کاهش می‌دهد. در واقع، آنکال صرفاً یک برنامه شیفتی نیست، بلکه یک استراتژی مدیریت ریسک سازمان‌یافته برای تضمین یک مسیر درمانی سریع در لحظات حساس است.
مهمترین تعهد سیستم آنکال، زمان پاسخگویی سریع است. چه برای پزشک و چه برای پرستار، حفظ آمادگی فیزیکی و فاصله جغرافیایی مناسب، حیاتی است. فرد آنکال باید بتواند حداکثر ظرف مدت ۳۰ دقیقه پس از دریافت فراخوان، در بیمارستان حاضر شده و وظایف محوله را آغاز کند. این قانون سختگیرانه، تضمین‌کننده فوریت و اهمیت این وظیفه است.
پرستار آنکال کیست و چه نقشی در کادر درمان دارد؟
پرستار آنکال، نیرویی متخصص و با تجربه است که خارج از برنامه کاری موظفی خود، طبق برنامه از پیش تعیین‌شده آماده ارائه خدمات است و در صورت نیاز، فوراً به محل کار بازمی‌گردد. نقش این فرد فراتر از مراقبت‌های عمومی است، چرا که در لحظات بحرانی، باید توانایی ارائه خدمات تخصصی فوری را داشته باشد.
دستورالعمل‌های آنکالی وزارت بهداشت، شمول گسترده‌ای از کادر پرستاری را برای محاسبه ساعات آنکالی در بر می‌گیرد و صرفاً به پرستار بالینی محدود نمی‌شود. این دستورالعمل شامل کاردان یا کارشناس رشته‌های پرستاری، هوشبری، اتاق عمل، تکنسین فوریت‌های پزشکی و بهیاری در تمام مقاطع تحصیلی و گرایش‌ها است. این شمول گسترده نشان می‌دهد که سیستم آنکال، متکی بر آمادگی یک تیم کامل از متخصصان است که هر کدام می‌توانند نقش حیاتی در آماده‌سازی بیمار یا اتاق عمل در زمان فوریت داشته باشند.
نکته قابل توجه در مورد پرستاران آنکال، نحوه انتخاب آن‌هاست. حضور در لیست آنکالی اجباری نیست و داوطلبانه است. با این حال، این جایگاه فقط به پرسنلی اختصاص می‌یابد که شایستگی خود را اثبات کرده باشند. انتخاب پرستار آنکال بر اساس ارزیابی دقیق عملکرد فردی، رضایت مافوق‌ها (شامل رئیس بیمارستان، مترون، سوپروایزر و سرپرستار) صورت می‌گیرد و داوطلب باید حد نصاب امتیاز لازم را کسب کند. در حقیقت، آنکالی یک جایگاه ممتاز است که فقط به افراد با عملکرد بالا و مسئولیت‌پذیر اعطا می‌شود و به نوعی به عنوان یک انگیزه عملکردی برای نیروهای برتر عمل می‌کند. حد نصاب تعیین شده برای انتخاب، کسب امتیاز بالای ۸۰ درصد از مجموع امتیازات ارزیابی است. این ساختار تضمین می‌کند که در لحظات بحرانی، باکیفیت‌ترین و متعهدترین نیرو در دسترس قرار گیرد.
آنکالی تخصصی پرستاران در چه بخش‌هایی رایج است؟
اگرچه سیستم آنکال در بخش‌های مختلفی اجرا می‌شود، اما بیشترین ضرورت و کاربرد آن در بخش‌هایی دیده می‌شود که خدمات آنها مستقیماً بر جان بیمار تأثیرگذار است و نیاز به مداخلات پیچیده، اورژانسی و غیرقابل برنامه‌ریزی دارند. این بخش‌های حیاتی شامل اتاق عمل (OR) برای پوشش جراحی‌های اورژانسی، بخش‌های قلب مداخله‌ای یا کاتتریزاسیون (Cath Lab) که برای موارد سکته قلبی حاد (مانند MI) و آنژیوگرافی‌های اورژانسی ضروری هستند، و بخش رادیولوژی اینترونشنال (IR) می‌باشند. همچنین بخش‌های مراقبت‌های ویژه (ICU/CCU) نیز در زمان نیاز به نیروی تخصصی یا تجهیزاتی، به تیم آنکال متکی هستند. در این بخش‌ها، یک تیم آنکال فعال، امکان انجام سریع اقدامات حیاتی را فراهم می‌آورد. به عنوان مثال، در شرایط سکته قلبی، تاخیر حتی چند دقیقه‌ای می‌تواند منجر به عواقب جبران‌ناپذیری شود، لذا حضور تیم آنکال در Cath Lab در عرض ۳۰ دقیقه، کلید نجات جان بیمار است.
وظایف پرستار آنکال پس از فراخوانی
به محض دریافت فراخوان و حضور در بیمارستان، پرستار آنکال باید بلافاصله اقدام به ارزیابی سریع و اولیه بیمار از نظر شرایط تهدید کننده حیات نماید. این ارزیابی سریع (مانند بررسی راه هوایی، نبض و سطح هوشیاری) اولویت مطلق است. پرستار آنکال باید در تحویل سریع و بدون وقفه بیمار بدحال یا بحرانی مشارکت کند. علاوه بر رسیدگی بالینی، پرستار آنکال وظیفه دارد از آمادگی تجهیزات و محیط مطمئن شود. این شامل اطمینان از عملکرد صحیح وسایل و تجهیزات (مانند اتاق CPR) و کفایت داروهای ضروری و سرم‌ها است. مهم‌تر از همه، مستندسازی دقیق است؛ پرستار موظف است زمان دقیق تماس و فراخوانی، و همچنین زمان حضور خود را در تایمکس بیمارستان ثبت کند و تمامی موارد ارزیابی و اقدامات انجام‌شده را در شرح حال بیمار ثبت نماید. این وظایف ترکیبی از اقدامات بالینی فوری و مستندسازی قانونی است که برای تداوم و ایمنی درمان حیاتی هستند.
نقش پرستار آنکال در تریاژ تلفنی و خدمات ۲۴/۷
پرستاران در سیستم درمانی، به‌ویژه در بخش اورژانس و واحدهای ارتباطات، نقش مهمی در تریاژ تلفنی (Tele-Triage) و خدمات ۲۴/۷ مشاوره دارند. در این فرآیند، پرستار با ارزیابی علائم حیاتی که توسط تماس‌گیرنده یا تکنسین اورژانس ارسال می‌شود، فوریت وضعیت بیمار را تعیین کرده و دستورات پزشکی اولیه لازم را صادر می‌کند.
این نقش مشاوره‌ای و تریاژ از راه دور، کمک می‌کند تا قبل از رسیدن تیم میدانی یا فراخوانی تیم آنکال، اقدامات اولیه و حیاتی آغاز شود. تمامی مشاوره‌ها در سامانه ثبت می‌شوند و قابل استناد هستند. این فرآیند نقش حیاتی در مدیریت منابع سلامت و جلوگیری از اتلاف زمان در موارد اورژانسی دارد، که خود بخشی از مفهوم بزرگ‌تر “در دسترس بودن همیشگی” در سیستم آنکال است.
الزامات و نکات مهم برای حضور در شیفت آنکالی
پذیرش شیفت آنکالی نیازمند تعهد کامل است. پرستاران آنکال باید از انجام فعالیت‌هایی که می‌تواند در زمان ۳۰ دقیقه‌ای حضورشان اختلال ایجاد کند، خودداری نمایند. این الزامات شامل ممنوعیت فعالیت همزمان در بیمارستان دیگر (دولتی، خصوصی یا خیریه) و یا همزمانی با شیفت موظفی است. همچنین، کادر آنکال باید همواره در وضعیت آماده‌باش ذهنی و جسمی باشند. این امر به این معنی است که در ساعات آنکالی باید از مصرف هرگونه ماده‌ای که هوشیاری را کاهش می‌دهد (مانند داروهای خاص) خودداری شود. هرگونه تغییر یا جابه‌جایی در برنامه آنکالی باید از قبل به دفتر پرستاری اطلاع داده شده و تایید شود، زیرا مسئولیت تاخیر یا عدم حضور بر عهده شخص پرستار است.
اهداف پرستار آنکال
- سرویس و نگهداری به موقع
- افزایش کارایی و بهره وری خدمات و مراقبت
- برای افزایش رضایت گیرندگان خدمات و مراقبت
- بهبود امنیت خدمات و مراقبت ها
- بهترین مدیریت برای منابع سلامت
- ایجاد هماهنگی در مورد نحوه پرداخت غرامت به ارائه دهندگان خدمات
تعاریف تیم همراه پرستار آنکال
- بیمارستان: یک مرکز درمانی 24 ساعته است که از امکانات تشخیصی، درمانی، بهداشتی، آموزشی و تحقیقاتی برای درمان و بهبود بیماران بستری و سرپایی استفاده می کند.
- برنامه آنکالی کادر پرستاری: این یک برنامه پاسخگویی 24 ساعته در بیمارستان برای اطمینان از ارائه خدمات و مراقبت مستمر توسط کارکنان پرستاری در هر زمان از شبانه روز و در تمام نقاط کشور است، با رویه هایی که توسط دانشگاه و دانشکده باید رعایت شود. اجرای آن در دستورالعمل ارائه شده است.
- کادر پرستاری آنکال: فردی است که می تواند خارج از شیفت وظیفه خود طبق برنامه زمانی از پیش تعیین شده (شیفت آنکالی) برای انجام وظایف محوله از طرف مافوق خود و بخش مربوطه در بیمارستان حضور پیدا کند و همیشه باید در دسترس باشد. در این دستورالعمل، کادر پرستاری به صورت ثبت نام شده یا متخصص در تمامی گرایش ها مانند پرستار بیهوشی، تکنسین اتاق عمل، فوریت های پزشکی، خدمات پرستاری در منزل و پیراپزشک تعریف می شود.
قوانین و دستورالعمل‌های آنکالی در بیمارستان‌ها
دستورالعمل‌های آنکالی مجموعه‌ای جامع از مقررات هستند که نه تنها بر وظایف، بلکه بر حقوق و شرایط کاری کادر درمان نیز نظارت دارند.
- بخش های درج شده در دستورالعمل پرسنل پرستاری با توجه به شرایط و مراجعات برگشتی و دفعات تماس تیم انکال شامل بخش هایی می شود که آماده ارائه خدمات هستند و یا گاهی برای افزایش بار بیماران به نیروهای بیشتری برای ارائه خدمات نیاز دارند.
- در بیمارستان های متعلق به وزارت، بخش هایی که پیشنهاد مدیر پرستاری (مترون) و تأیید مدیریت بیمارستان برای آنها ارائه می شود، برای تصمیم گیری نهایی به هیئت مدیره دانشگاه ارسال می گردد و در بیمارستان هایی که ربطی به مدیر پرستاری نداره در وزارتخانه زیرمجموعه توسط مدیر پرستاری (ماترون) پیشنهاد و به تصویب هیئت مدیره می رسد.
شرایط عمومی شیفت آنکال
برای جلوگیری از خستگی و فرسودگی شغلی، قوانین آنکالی محدودیت‌های ساختاری مهمی را وضع کرده‌اند. اولاً، شیفت‌های آنکالی نباید به‌صورت روزهای متوالی یا پشت سر هم باشند. این قانون به حفظ کیفیت استراحت پرسنل و در نتیجه حفظ هوشیاری و عملکرد عالی آنها در زمان فراخوان کمک می‌کند. ثانیاً، یک سقف مشخص برای تعداد شیفت‌های آنکالی در طول ماه تعیین شده است تا فشار کاری از حد معینی فراتر نرود. حداکثر تعداد آنکالی برای کادر پرستاری در طول ماه، برابر با ۵ شیفت شب یا ۱۰ شیفت صبح و عصر غیرمتوالی است. این محدودیت‌ها تضمین‌کننده مدیریت بهینه منابع انسانی و حفظ تعادل بین کار و زندگی شخصی پرسنل است.
پزشک آنکال یعنی چه؟
پزشک آنکال فردی (متخصص، فوق تخصص یا دستیار فوق تخصصی) است که در ساعات غیراداری طبق برنامه شیفت آنکالی، در دسترس است، اما لزوماً در بیمارستان اقامت ندارد. نقش اصلی پزشک آنکال، پذیرش مسئولیت بیماران اورژانسی است که توسط پزشک اورژانس یا دستیار مقیم اطلاع داده می‌شود.
به محض اطلاع از وجود بیمار اورژانسی، مسئولیت درمانی بیمار به عهده پزشک آنکال سرویس مربوطه است.این انتقال مسئولیت حتی قبل از حضور فیزیکی انجام می‌شود و پزشک آنکال موظف است دستورات لازم تشخیصی و درمانی را به صورت شفاهی به پزشک اورژانس بدهد. قوانین اخلاقی و حرفه‌ای تأکید دارند که حتی اگر پزشک به هر دلیلی (که خود تخلف محسوب می‌شود) نتواند ویزیت حضوری انجام دهد، همچنان مسئول کامل بیمار است و عدم ویزیت، رافع مسئولیت حرفه‌ای نخواهد بود.
زمان قانونی حضور پزشک آنکال در بیمارستان
محدوده زمانی حضور پزشک آنکال به شدت وابسته به فوریت بالینی بیمار است و تأخیر به هیچ عنوان، حتی با توجیه موقعیت جغرافیایی یا ترافیک، قابل قبول نیست. قوانین وزارت بهداشت، حضور پزشک آنکال را به سه سطح تقسیم می‌کند:
| نوع فراخوان | میزان فوریت | حداکثر زمان مجاز حضور بر بالین بیمار |
| Emergent Call | فوری و حیاتی (تهدید کننده حیات) | ۳۰ دقیقه |
| Urgent Call | اورژانسی (نیاز به مداخله سریع) | ۲ ساعت |
| Non-Urgent Call | غیرفوری (ویزیت بیماران بستری باثبات) | ۴ ساعت |
این تفکیک زمانبندی، نشان‌دهنده یک سیستم مدیریت بحران سازمان‌یافته است. در شرایط فوری و حیاتی (Emergent)، پزشک آنکال باید خود را در شرایطی قرار دهد که در عرض ۳۰ دقیقه به بالین بیمار برسد تا اقدامات نجات‌بخش (مانند آماده‌سازی برای جراحی یا مداخلات تهاجمی) انجام گیرد. این زمان ۳۰ دقیقه‌ای، مهر تاییدی بر فوریت و حساسیت وظایف آنکالی پزشکان است.
شیفت آنکال چیست؟
- کلیه واجدین شرایط می بایست بر اساس برنامه زمانی اعلام شده توسط مدیر بخش پرستاری (ماترون) در بیمارستان نقش فعال داشته و در موعد مقرر حضور یابند و مسئولیت غیبت به عهده ایشان می باشد.
- در قسمت مربوطه در صورت نیاز دستور فراخوانی کادر پرستاری آنکال توسط سوپروایزر داده می شود.
- زمان تماس با پرسنل پرستاری آنکال باید توسط سوپروایزر به دقت نوشته شود.
- در مواردی که در زمان اعلام شده توسط بیمار رعایت نمی شود، سوپروایزر باید مراتب را به رئیس بخش مربوطه و مدیر خدمات پرستاری (ماترون) اطلاع دهد تا روند ارائه خدمات به بیمار به تاخیر نیفتد.
- هر رئیس بخش باید یک برنامه ماهانه کتبی از حضور پرسنل پرستاری و ساعات حضور لازم ایجاد کند. همانطور که از قبل برای تمام ساعات حضور انسان تعیین شده است.
- اولویت اجرای برنامه دیجیتال در هر بخش، استفاده از کادر شاغل در همان بخش است و در صورت عدم امکان استفاده از کادر پرستاری بخش برای پوشش برنامه دیجیتال، از کادر پرستاری سایر بخش ها استفاده شود. می تواند با اطلاع و تایید ریاست مربوطه مورد استفاده قرار گیرد.
- کلیه تغییرات برنامه باید از قبل به دفتر پرستاری اطلاع داده شود و به تایید دفتر پرستاری برسد.
- در ابتدای هر ماه یک نسخه از برنامه عمو برای مدیر خدمات پرستاری (مترون) بیمارستان مرکز ارسال شود.
- شیفت آنکالی باید در روزهای متوالی باشد.
- شما نمی توانید همزمان با برنامه اجباری در برنامه آنکالی شرکت کنید.
- فرد نمی تواند همزمان در دو بیمارستان یا دو بخش باشد.
- معلول نمی تواند در مدت معلولیت در بیمارستان دیگری (دولتی، غیردولتی، خصوصی یا خیریه) حضور یافته و خدمات ارائه دهد.
- کادر پرستاری عمو باید در اسرع وقت قبل از زمان تماس در بیمارستان حاضر شوند و موقعیت جغرافیایی و یا زمان نمی تواند تاخیر در شخص عمو را توجیه کند.
- توجه داشته باشید بازه زمانی لازم برای اختصاص کادر پزشکی آنکال به هر بیمارستان بر اساس موقعیت مکانی شما توسط کمیته بیمارستان تعیین می شود و باید به دانشگاه و همه کارکنان اطلاع رسانی شود.
- نظارت بر ورود و خروج و پیشرفت پرستاران آنکال با توجه به اطلاعات تایمکس حائز اهمیت است. در سطح بیمارستان، این مدیریت بر عهده مدیر خدمات پرستاری بیمارستان (مترون) است.
تعهدات پوشش آنکالی
- تعداد شیفت های پرستاری تابعی از تعداد پرسنل پرستاری و محل بیمارستان است.
- میانگین تعداد پرستاران در ماه 5 شب یا 10 بار متوالی است.
- ساعات اضافه کاری بر اساس بندهای زیر قابل محاسبه و پرداخت است.
- در صورتی که فردی بر اساس برنامه حضور و غیاب در بیمارستان و حداکثر ساعات حضور در بیمارستان در ساعات ناخوانده برای ارائه خدمات حاضر شود، کل مدت حضور فرد مورد نظر در بیمارستان برابر با حضور کارمند است.
- در صورت عدم فراخوان پرسنل پرستاری در دوره اورژانس، هر سه ساعت اورژانس یک ساعت کار محسوب می شود.
شرایط انتخاب پرستار و پزشک داوطلب آنکالی
همانطور که اشاره شد، انتخاب فرد برای شیفت آنکالی بر اساس عملکرد و شایستگی صورت می‌گیرد و داوطلبانه است. پرستاران یا پزشکان متقاضی باید بر اساس معیارهای دقیقی امتیازبندی شوند. معیارهای ارزیابی شامل پاسخگو بودن نیروی پرستاری به اولین تماس، حضور به‌موقع در زمان فراخوان‌شده (تأییدشده با تایمکس)، مهارت حرفه‌ای و کیفیت بالای خدمات ارائه شده، همکاری فعال در برنامه‌های شیفت موظفی و آنکالی، و مهم‌تر از همه، عدم وجود شکایت موجه از بیماران در خصوص نحوه ارائه خدمات است.تنها در صورتی که فرد حدنصاب لازم امتیاز (معمولاً بالای ۸۰ درصد) را کسب کند، می‌تواند به‌عنوان پرستار یا پزشک آنکال فعالیت کند. این سازوکار، کیفیت مراقبت‌های اورژانسی را تضمین می‌کند.
- معیارهای زیر از مهمترین شاخص های تعیین میزان رضایت از عملکرد کارکنان است:
- اولین تماس مرکز را پاسخ دهید.
- حضور به موقع که در سیستم تایمکس بیمارستان ثبت و ضبط شده است.
- شرکت در برنامه نوبت کاری و غیر اجباری است.
- بر اساس اصول حرفه ای کار کنید.
- کمک در ارسال یا انتقال بیماران در اولویت کار شما باشد.
- ارائه خدمات با کیفیت مربوط به بخش مربوطه از اهداف کاری پرستار آنکال است.
- فرد انکال هیچ شکایت معتبری از بیماران در خصوص نحوه ارائه خدمات دریافت نکرده است.
- در صورتی امکان پذیر استفاده از کادر پرستاری در برنامه آنکالی است که نمره ارزیابی عملکرد پرستاران آنکال بالای 80 درصد باشد.
- چک لیست ارزیابی عملکرد پرستاری بیمارستان آنکال باید توسط مدیر پرستاری دانشگاه بیمارستان تهیه شود و افراد بر اساس داده های عملکرد افراد انتخاب شوند. مولفه های موثر بر عملکرد کارکنان آنکال را می توان بر اساس شرایط هر بیمارستان اضافه کرد.
نحوه محاسبه حق‌الزحمه و حقوق شیفت آنکال
نحوه محاسبه حق‌الزحمه آنکالی به‌طور دقیق در دستورالعمل‌ها تعریف شده است تا جبران خدمات عادلانه باشد. آنکالی در پایان ماه به صورت اضافه کاری بر اساس محاسبات مندرج در بند 5 پرداخت می شود.
- در صورت فراخوانی و حضور: اگر کادر آنکال فراخوانده شده و برای ارائه خدمت در بیمارستان حاضر شود، کل زمان حضور وی در بیمارستان (ثبت‌شده از طریق سیستم تایمکس) به‌عنوان ساعت حضور موظفی و اضافه‌کار محاسبه می‌شود.
- در صورت عدم فراخوانی (آماده‌باش): اگر پرستار یا پزشک آنکال در طول مدت شیفت خود فراخوانده نشود و صرفاً در وضعیت آماده‌باش باشد، طبق قانون، هر سه ساعت آنکالی، معادل یک ساعت کارکرد موظفی محاسبه و پرداخت می‌گردد.
توجه به این نکته ضروری است که سقف ساعات قابل محاسبه آنکالی (ساعات جبرانی) در طول یک ماه، ۲۰ ساعت است و این ساعات مشمول ضرایب قانون ارتقاء بهره‌وری نمی‌شوند.این سیستم محاسبه‌ای، در واقع جبران زمانی است که پرسنل به دلیل تعهد آنکالی، محدودیت‌هایی در برنامه‌ریزی زندگی شخصی و دوری از بیمارستان پیدا می‌کنند.
- نظارت بر اجرای صحیح دستورالعمل ها
- مسئولیت نظارت بر اجرای این بخشنامه در سطح دانشگاه بر عهده مدیر بهداشت و درمان دانشگاه است.
- تبصره: مدیر پرستاری دانشگاه موظف است استانداردهای اجرا و نظارت این بخشنامه را رعایت و بر عملکرد و امتیاز ارزشیابی کادر پرستاری آنکال نظارت منظم داشته باشد.
- مسئولیت اجرای این دستورالعمل ها در بیمارستان بر عهده مدیر خدمات پرستاری می باشد.
- مسئولیت نظارت بر اجرای این توصیه ها در بیمارستان به عهده رئیس خدمات پزشکی (مترون) بیمارستان است.
- رئیس بخش موظف است قبل از شروع به کار پرسنل پرستاری در برنامه Ankali این بخشنامه را به صورت کتبی به کلیه کارکنان اطلاع دهد.
چالش‌های کار آنکالی برای کادر درمان و راهکارهای مدیریت آن
فعالیت در سیستم آنکال، علی‌رغم مزایای مالی و حرفه‌ای، با چالش‌های عمیقی برای تعادل بین کار و زندگی شخصی پرسنل همراه است.
عدم تعادل بین کار و زندگی شخصی در شیفت‌های آنکال
ماهیت آماده‌باش دائمی و اضطرار در شیفت‌های آنکالی، یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد تضاد کار و زندگی شخصی (Work-Life Conflict) در میان کادر درمان است. پرستاران و پزشکان به دلیل نیاز به حفظ فاصله جغرافیایی و آمادگی دائمی، در برنامه‌ریزی‌های خانوادگی و اجتماعی خود با مشکل مواجه می‌شوند. این فشار مزمن، در برخی موارد می‌تواند منجر به اختلال در مراقبت و تربیت فرزندان و حتی تشدید طلاق‌های عاطفی یا اجتماعی گردد.
برای حمایت از این قشر، مدیران بیمارستان‌ها می‌توانند با اجرای راهکارهای حمایتی، این تعادل را بهبود بخشند. این راهکارها شامل تأسیس مهدکودک‌های شبانه‌روزی در مراکز درمانی، ایجاد سیستم شیفت‌های پاره‌وقت با حقوق مناسب برای پوشش آخر هفته‌ها، و تلاش برای هم‌شیفت کردن زوج‌های پرستار است. همچنین، توصیه می‌شود که کادر درمان پیش از ازدواج، شرایط کاری پرفشار و پیچیدگی‌های شغلی خود را با شریک زندگی‌شان به طور کامل در میان بگذارند.
برخورد با متخلفین کادر پرستاری آنکال
تخلف در شیفت آنکالی، به دلیل به خطر انداختن جان بیمار، با جدیت پیگیری می‌شود. در صورت عدم حضور یا تأخیر بدون توجیه:
- ثبت مستندات: سوپروایزر موظف است زمان دقیق تماس و تاخیر در حضور را ثبت و به مترون اطلاع دهد.
- مرحله اول انضباطی: در اولین اقدام، عدم حضور پرسنل آنکال بدون هماهنگی و تعیین جانشین، منجر به تذکر شفاهی خواهد شد.
- پیگیری اداری: در صورت تکرار تخلف، اقدامات بعدی طبق قانون رسیدگی به تخلفات اداری توسط کارمند انجام خواهد شد.
علاوه بر این، در موارد قصور جدی که منجر به آسیب دیدن بیمار شود، پرستار متخلف ممکن است با مسئولیت‌های قانونی فراتر از مسائل اداری (مانند مسئولیت‌های کیفری یا مدنی) مواجه شود، چرا که موظف به ارائه خدمات درمانی مطابق با استانداردهای پزشکی است.
اهمیت محافظت از زمان‌های غیر آنکالی
یکی از راه‌حل‌های اصلی برای مدیریت چالش‌های آنکالی، اهمیت دادن به زمان‌های غیر آنکالی و استفاده موثر از این زمان برای استراحت و بازیابی است. کادر درمان باید در اوقات فراغت خود مرزهای مشخصی بین کار و زندگی ایجاد کنند. با کسب تجربه و تسلط بیشتر بر مهارت‌های حرفه‌ای، پرستاران می‌توانند زمان خود را بهتر مدیریت کرده و کیفیت استراحت خود را تضمین کنند تا در صورت فراخوان، با بالاترین سطح آمادگی عملکرد داشته باشند. محافظت از این زمان بازیابی، مستقیماً بر ایمنی و کیفیت خدمات درمانی در شیفت‌های حساس آنکالی تأثیر می‌گذارد.
خدمات پرستاری و پزشکی در منزل ارسطو
سیستم آنکال در بیمارستان نمادی از پاسخگویی فوری و حفظ تداوم درمان در شرایط اورژانسی است. این مفهوم حیاتی، در حوزه خدمات مراقبت‌های بهداشتی در منزل نیز به همان اندازه اهمیت دارد. زمانی که بیمار از بیمارستان ترخیص می‌شود یا نیازمند مراقبت‌های پیچیده در خانه است (مانند بیماران تحت مراقبت‌های ویژه یا بیماران بدحال)، نیاز به دسترسی ۲۴/۷ به خدمات تخصصی، ضروری است. ما در ارسطو (۱۵۹) با درک کامل مفهوم آماده‌باش و فوریت درمانی، خدمات تخصصی خود را با رویکردی مشابه سیستم آنکال بیمارستان ارائه می‌دهیم. در شرایطی که بیمار نمی‌تواند به مرکز درمانی منتقل شود یا نیاز به مشاوره سریع پزشک در منزل دارد، پاسخگویی آنکالی در خارج از بیمارستان حیاتی است.
ارسطو با تیمی مجرب و متعهد، همان آرامش و اطمینان خاطر ناشی از در دسترس بودن فوری کادر درمان را که در بیمارستان‌ها توسط تیم آنکال فراهم می‌شود، در محیط امن خانه شما تضمین می‌کند. جهت دریافت مشاوره تخصصی و درخواست خدمات فوری پرستاری و پزشکی در منزل، با ارسطو تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
پزشک آنکال (On-Call) و پزشک مقیم (Resident) چه تفاوتی دارند؟
پزشک مقیم (مثلاً متخصص اورژانس) باید ۲۴ ساعته در بیمارستان مستقر باشد؛ اما پزشک آنکال (اغلب متخصصین و فوق‌تخصص‌ها) در خارج از ساعات اداری در دسترس است و در صورت فراخوان در زمان مشخص (۳۰ دقیقه، ۲ ساعت یا ۴ ساعت) باید در بیمارستان حاضر شود.
آیا حضور در لیست آنکالی برای پرستاران اجباری است؟
خیر. آنکالی اختیاری و داوطلبانه است. اما داوطلبین باید بر اساس ارزیابی عملکرد مافوق‌ها، حدنصاب امتیاز (معمولاً بالای ۸۰ درصد) را کسب کنند تا برای این شیفت انتخاب شوند.
سقف شیفت‌های آنکالی در یک ماه چقدر است؟
حداکثر سقف آنکالی برای کادر پرستاری در طول یک ماه، برابر با ۵ شیفت شب یا ۱۰ شیفت صبح و عصر غیرمتوالی تعیین شده است.
اگر در شیفت آنکال فراخوان نشویم، حقوق ما چگونه محاسبه می‌شود؟
اگر پرستار یا پزشک آنکال فراخوان نشود، هر سه ساعت آماده‌باش آنکالی، معادل یک ساعت کارکرد موظفی محاسبه شده و پرداخت می‌شود. سقف این ساعات جبرانی در ماه، ۲۰ ساعت است.
به عنوان بیمار، چگونه می‌توانم با پزشک آنکال تماس بگیرم؟
بیمار یا ولی قانونی او نمی‌تواند مستقیماً با پزشک آنکال تماس بگیرد. تماس‌های فوری با پزشک معالج یا آنکال فقط از طریق پرستار بخش، سوپروایزر کشیک یا دفتر پرستاری انجام می‌شود.
تخلف در شیفت آنکالی چه عواقبی دارد؟
عدم حضور به‌موقع یا بدون هماهنگی، در مرحله اول منجر به تذکر شفاهی می‌شود. در صورت تکرار، مطابق قانون رسیدگی به تخلفات اداری برخورد خواهد شد. قصور در این شیفت‌ها ممکن است عواقب حقوقی جدی نیز در پی داشته باشد.
آیا رشته‌های هوشبری و اتاق عمل نیز مشمول آنکالی پرستاری می‌شوند؟
بله، دستورالعمل آنکالی کادر پرستاری شامل پرستاری، هوشبری، اتاق عمل، تکنسین فوریت‌های پزشکی و بهیاری در تمامی مقاطع می‌شود.
