درمان بلع و جویدن در سالمندان و بیماران آلزایمری

زمان تقریبی مطالعه: 21 دقیقه

مشکلات بلع یکی از چالش‌های شایع در بین سالمندان و به خصوص بیماران آلزایمری است که زندگی روزمره آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی صحبت از مشکلات بلع می‌شود، بسیاری از خانواده‌ها نگران عواقب جدی آن از جمله خفگی، سوء تغذیه و عفونت‌های ریوی هستند. شناخت دقیق این اختلال، روش‌های تشخیص و درمان آن برای ارائه مراقبت مناسب اهمیت زیادی دارد. استفاده از خدمات پرستاری در منزل تهران با کارشناسان مجرب می‌تواند به کنترل و بهبود وضعیت بلع و جویدن در سالمندان و بیماران آلزایمری کمک کند.

مشکل بلع در سالمندان

مشکل بلع در سالمندان، به ویژه بیماران آلزایمری دیده می‌شود. این اختلال درمان دارد، اما بسته به شرایط بیمار ممکن است درمان کامل یا عدم درمان تجربه شود. البته مشکلات بلع تنها مختص مبتلایان به آلزایمر نیست و افراد در هر سنی ممکن است به یکی از دلایل زیر، به این اختلال دچار شوند:

• سرطان مری
• اختلالات عصبی
• از کار افتادن ماهیچه‌های دستگاه گوارش
• خشکی در دستگاه گوارش
• پارکینسون، آلزایمر و سایر بیماری‌های مغز و اعصاب

مشکل بلع می‌تواند از دهان شروع شود و تا انتهای مری نیز ادامه داشته باشد. بنابراین برای آن که مشخص شود مشکل از کدام بخش دستگاه گوارش و اعصاب مرتبط با آن است، باید به متخصص مراجعه شود. پزشک در منزل نیز می‌تواند با معاینه و انجام آزمایشات لازم تشخیص دهد که کدام بخش دچار ناتوانی است.

چه علائمی نشان از ابتلا به اختلال بلع و جویدن دارند؟

علائم مختلفی وجود دارد، که شاید نشان از مشکلات دیگری داشته باشند، اما وقتی در مورد مشکل بلع در بیماران آلزایمری صحبت می‌کنیم، تعدادی از آن‌ها در کنار یکدیگر دیده می‌شوند. این نشانه‌ها عبارتند از:

• سرفه در حین غذا خوردن
• عدم کنترل روی آب دهان و جاری شدن آن
• ابتلا به بیماری ذات‌الریه
• حس ماندن غذا در گلو و خفگی
• گرفتگی در صدا
• کم شدن ناگهانی و بی‌دلیل وزن

درمان اختلال بلع در سالمندان

برای مشکل بلع در بیماران دمانس، درمان دارویی و تمرینی وجود دارد.

• درمان دارویی ممکن است برای افرادی که مبتلا به بیماری‌های مغز و اعصاب مانند آلزایمر یا پارکینسون هستند، نتیجه‌بخش نباشد.
• درمان‌های تمرینی به این صورت هستند که متخصص گفتار درمانی، سعی می‌کند به بیمار در تقویت ماهیچه‌های کمک کند، به این ترتیب عمل بلع راحت‌تر انجام خواهد شد.

برای افرادی که به درمان پاسخ نمی‌دهند، روش‌های جایگزینی وجود دارد، که سعی می‌کنند نیاز بیمار برای جویدن و بلع را به حداقل برسانند. بنابراین شاید استفاده از واژه «درمان» مناسب نباشد.

• روش اول استفاده از رژیم غذایی مناسب این افراد است. مشکل بلع در بیماران آلزایمری به این صورت است که فرد فراموش می‌کند غذا را بجود یا ببلعد. بنابراین اگر از غذاهایی استفاده شود که نیازی به جویدن نداشته باشند، ممکن است از شدت مشکل کمی کم شود.
• روش دوم استفاده از لوله‌های غذا است که از برخی طریق بینی و برخی دیگر مستقیماً از شکم وارد معده می‌شوند. تحمل این روش برای بیمار دشوار است، اما در شرایط بحرانی بهترین راه است.

پرستاری از مبتلایان به اختلال بلع در سالمندان

مشکل بلع در بیماران دمانس (Dementia)، مسئله‌ای بسیار جدی است. افراد مبتلا نمی‌توانند مواد مغذی کافی را دریافت کنند و ممکن است دچار خفگی شوند. همچنین اگر به سبب این مشکل غذا وارد ریه شود و بیمار به ذات‌الریه آسپیراسیون مبتلا شود، شرایط بسیار دشواری رخ خواهد داد. این نوع از ذات‌الریه یکی از دلایل شایع مرگ و میر سالمندان آلزایمری است که در مرحله نهایی بیماری به سر می‌برند.

با وجود چنین خطراتی، پرستارانی که با مشکل بلع در بیماران آلزایمری خود مواجه هستند، باید نکات زیر را به خوبی در نظر داشته باشند و رعایت کنند:

• اطمینان حاصل کنید که غذا را به قطعات کوچک تقسیم کرده‌اید و آنقدر نرم است که فرد به راحتی بخورد.
• برای سهولت خوردن غذا، آن را آسیاب یا مخلوط کنید.
• از غذاهایی مانند پوره استفاده کنید.
• از نی استفاده نکنید، زیرا ممکن است مشکلات بلع بیشتر شود. در عوض، از فرد بخواهید جرعه‌های کوچک را از یک فنجان بنوشد.
• نوشیدنی‌ها را با دمای مختلف گرم، ولرم و سر به بیمار بدهید تا ببینید بلع کدام برای او راحت‌تر است.
• لقمه‌ها را با فاصله زمانی مناسبی به بیمار بدهید. عجله مشکل را دو چندان می‌کند.
• به فردی که خواب آلود است یا دراز کشیده است غذا ندهید. او باید در طول غذا و حداقل 20 دقیقه بعد از غذا در حالت ایستاده و نشسته باشد.
• از عباراتی مانند «قورت بده» برای یادآوری عمل بلع استفاده کنید.
• اگر بیمار دارویی مصرف می‌کند، آن را خرد کنید یا از شیوه‌هایی به غیر از بلعیدن یک جای آن استفاده کنید.

پرستارانی که با مشکل بلع در بیماران آلزایمری سر و کار دارند، زمان‌های سخت و خسته‌کننده‌ای را می‌گذارنند. برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی از قبل و آماده‌سازی غذا می‌تواند این کار را برای پرستاران کمی آسان کند.

بی‌اشتهایی در بیماران آلزایمری

بی‌اشتهایی، یکی از علائمی است که در طول بیماری آلزایمر دیده می‌شود. در بیشتر موارد این اختلال پاسخ بیمار به شرایط است. بنابراین می‌توانیم دلایل زیر را به عنوان دلیل بی‌اشتهایی بیان کنیم:

• کمبود فعالیت‌های فیزیکی

انسان‌ها نیاز به غذا پیدا می‌کنند، چراکه فعالیت‌های فیزیکی عضلات را وادار به استفاده از قند خون می‌کند و زمانی که میزان قند خون و انرژی بدن کم شود نیاز به غذا خوردن احساس می‌شود. بیماران مبتلا به آلزایمر به دلیل مشکلات حرکتی، حداقل‌ حرکت‌های فیزیکی روزانه را ندارند، به این ترتیب بی‌اشتها می‌شوند.

• نبود غذای مورد علاقه

علاقه نداشتن به غذا یکی دیگر از دلایل بی‌اشتهایی است. از آنجایی که فرد مبتلا نمی‌تواند نیازهایش را بازگو کند، اعتراض خود را با نخوردن نشان می‌دهد. اگر در طولانی مدت این موضوع تکرار شود، بی‌اشتهایی ایجاد خواهد شد. بنابراین در برنامه غذایی، مواردی را قرار دهید که همیشه مورد علاقه بیمار بوده است.

• دردهای طولانی مدت

دردهایی مانند دندان درد، از مواردی است که بسیار آزار دهنده است. بنابراین سعی کنید چکاپ دوره‌ای داشته باشید تا از مشکلات دهان و دندان بیمار مطلع شوید.

• استفاده از داروی قوی

برخی داروها باعث بی‌اشتهایی می‌شوند. داروهای قوی بیماری آلزایمر معمولاً چنین اثراتی دارند. در این مواقع از پزشک کمک بگیرید.

مشکل بلع در بیماران آلزایمری، زمانی به اوج آسیب‌رسانی خود می‌رسد، که بیمار دچار بی‌اشتهایی نیز باشد.و به این ترتیب ویتامین‌ها و انرژی لازم در سطحی بسیار پایین قرار می‌گیرد. بی‌اشتهایی در بیماران آلزایمری در بسیاری از ساعات روز برای آن‌ها وجود دارد. کاری که پرستار باید در نگهداری از سالمند آلزایمری انجام دهد، بررسی یک روز از زندگی بیمار است. به این ترتیب متوجه خواهد شد که در چه زمان‌هایی اشتهای بیشتری دارد و علاقه دارد که چیزی بخورد. در این زمان‌ها گرسنگی و اشتها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و عمل بلع راحت‌تر صورت می‌گیرد.

 آسپیراسیون در سالمندان به چه معناست؟

آسپیراسیون یک اصطلاح پزشکی است که به ورود مواد غذایی، مایعات، بزاق یا محتویات معده به مجاری تنفسی و ریه‌ها اشاره دارد. این مشکل در سالمندان به دلیل ضعف عضلات حلق و حنجره، کاهش حس گلو و اختلال در هماهنگی بین بلع و تنفس بیشتر مشاهده می‌شود. پرستار سالمند در منزل باید با علائم آسپیراسیون مانند سرفه حین غذا خوردن، صدای خس‌خس پس از غذا، تب مکرر و عفونت‌های ریوی آشنا باشد تا بتواند به موقع واکنش نشان دهد.

آسپیراسیون ممکن است آشکار یا خاموش باشد. در نوع آشکار، فرد سالمند بلافاصله پس از ورود مواد به مجاری تنفسی، سرفه می‌کند، اما در نوع خاموش که خطرناک‌تر است، هیچ واکنش محافظتی مانند سرفه وجود ندارد. تشخیص زودهنگام آسپیراسیون توسط متخصصان و همچنین مراقبان آموزش دیده می‌تواند از عوارض خطرناکی مانند پنومونی آسپیراسیون که گاهی منجر به مرگ می‌شود، جلوگیری کند.

آسپیراسیون و علائم مرگ بیماران آلزایمری

خطرناک‌ترین نشانه دیسفاژی، آسپیراسیون است؛ یعنی ورود تصادفی غذا، مایعات یا بزاق به داخل راه‌های هوایی (نای و ریه). اگر این مواد خارجی و آلوده وارد ریه‌ها شوند، می‌توانند باعث عفونت‌های حاد تنفسی شوند که به آن ذات‌الریه آسپیراسیون (Aspiration Pneumonia) گفته می‌شود. این عارضه یکی از دلایل شایع و اصلی مرگ و میر در سالمندان مبتلا به دمانس و آلزایمر در مراحل نهایی است. تشخیص فوری علائم آسپیراسیون برای مراقب بسیار حیاتی است. این نشانه‌ها عبارتند از: سرفه شدید یا خفگی حین غذا یا بلافاصله پس از آن، گرفتگی یا تغییر صدای بیمار، یا ایجاد یک صدای مرطوب یا “خس‌خس” پس از بلع (که نشانه‌ی تجمع مایع در اطراف تارهای صوتی است). همچنین، علائمی مانند تب، لرز یا تنگی نفس ناگهانی می‌توانند نشانه‌ی شروع ذات‌الریه آسپیراسیون باشند که نیاز به کمک فوری پزشکی دارد. یک پدیده خطرناک دیگر، آسپیراسیون خاموش است که در بیماران با نقص حسی ناشی از دمانس رخ می‌دهد؛ در این حالت، بیمار هنگام ورود غذا به ریه، سرفه نمی‌کند و مکانیسم دفاعی بدن غیرفعال می‌ماند. به همین دلیل، مراقبان باید به نشانه‌های ثانویه آسپیراسیون، فراتر از سرفه، توجه کنند.

 انواع اختلالات بلع در افراد مسن

اختلالات بلع یا دیسفاژی در سالمندان به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند که هر کدام نشان‌دهنده مشکل در بخش خاصی از فرآیند پیچیده بلع است. این اختلالات می‌توانند از مرحله دهانی شروع شوند و تا مرحله مری ادامه یابند. بسته به محل و شدت اختلال، علائم و نشانه‌های متفاوتی دیده می‌شود. شناخت دقیق نوع اختلال بلع در تعیین روش درمانی مناسب بسیار مهم است که آن‌ها را نام می‌بریم:

1. دیسفاژی دهانی: مشکل در شروع فرآیند بلع و آماده‌سازی غذا در دهان
2. دیسفاژی حلقی: اختلال در انتقال غذا از دهان به مری
3. دیسفاژی مری: مشکل در حرکت غذا در طول مری به سمت معده
4. اختلال در فاز انتقالی: ناهماهنگی بین بلع و تنفس
5. اودینوفاژی: بلع دردناک که معمولاً نشان‌دهنده التهاب یا زخم است

هر یک از این اختلالات نیاز به مداخلات خاص خود دارد. سالمندانی که با مشکلات دهانی مواجه هستند، ممکن است به تمرینات تقویت عضلات دهان و زبان نیاز داشته باشند، در حالی که اختلالات مری ممکن است مداخلات پزشکی خاص را طلب کند. پرستار سالمند در منزل شبانه روزی با آگاهی از این تفاوت‌ها می‌تواند مراقبت‌های مناسب و هدفمندی را ارائه دهد.

 دیسفاژی چیست؟

دیسفاژی اصطلاح پزشکی برای مشکل در بلع است که به معنای اختلال در انتقال غذا، مایعات یا بزاق از دهان به معده می‌باشد. این اختلال می‌تواند در هر یک از مراحل بلع (دهانی، حلقی، مری) رخ دهد و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. دیسفاژی فقط یک علامت است نه یک بیماری و همیشه باید به دنبال علت زمینه‌ای آن بود تا بتوان درمان مناسب را آغاز کرد.

دیسفاژی می‌تواند با علائم متعددی همراه باشد: احساس گیر کردن غذا در گلو، سرفه یا خفگی هنگام غذا خوردن، برگشت غذا به بینی، صدای خس‌خس پس از بلع، درد هنگام بلع و ناتوانی در کنترل بزاق. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب دیسفاژی می‌تواند از عوارض جدی مانند پنومونی آسپیراسیون، سوء تغذیه، کم‌آبی بدن و حتی مرگ جلوگیری کند.

تشخیص دیسفاژی یا مشکل بلع در سالمندان

تشخیص دقیق اختلالات بلع در سالمندان مستلزم ارزیابی‌های تخصصی است که توسط تیمی متشکل از پزشک، گفتاردرمانگر و متخصص تغذیه انجام می‌شود. این فرآیند معمولاً با بررسی تاریخچه پزشکی، مشاهده فرآیند غذا خوردن و معاینات بالینی آغاز می‌شود. پرستار سالمند در منزل ساعتی با مشاهده دقیق نحوه غذا خوردن سالمند، علائم هشداردهنده را شناسایی و به شما گزارش خواهد داد.

آزمایش‌های تصویربرداری مانند ویدئوفلوروسکوپی بلع، سی‌تی‌اسکن، اندوسکوپی و مانومتری مری برای تشخیص دقیق نوع و شدت اختلال بلع استفاده می‌شوند. در ویدئوفلوروسکوپی بلع که یکی از رایج‌ترین روش‌های تشخیصی است، به فرد سالمند ماده حاجب (باریم) داده می‌شود و فرآیند بلع با اشعه ایکس به صورت زنده مشاهده می‌شود. این آزمایش می‌تواند محل دقیق اختلال و خطر آسپیراسیون را مشخص کند. در جمعیت سالمندان و به خصوص بیماران مبتلا به اختلالات نورولوژیک، دیسفاژی اوروفارنژیال شایع‌تر است.این نوع اختلال شامل مشکلاتی مانند کنترل ضعیف غذا در دهان، ناتوانی در شروع بلع، و گیر کردن غذا در گلو است. اگرچه مشکل بلع در همه سالمندان رخ نمی‌دهد، اما شیوع آن با افزایش سن به دلیل ضعف طبیعی عضلات بلع و افزایش وجود بیماری‌های زمینه‌ای عصبی، به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد. شناسایی علائم هشدار دهنده اولیه مانند سرفه یا خفگی هنگام غذا خوردن، احساس گیر کردن غذا یا مایعات در گلو، یا کاهش وزن ناخواسته، برای مراقبان حیاتی است تا بتوانند به موقع برای ارزیابی تخصصی اقدام کنند.

 عوارض اختلال بلع در سالمندان

اختلالات بلع در سالمندان می‌تواند عوارض جدی و گاه خطرناکی به همراه داشته باشد که کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش می‌دهد. این عوارض فقط محدود به مشکلات فیزیکی نیست، بلکه جنبه‌های روانی و اجتماعی زندگی سالمند را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. اختلالات بلع درمان نشده می‌تواند به مشکلات مزمن و پیشرونده‌ای منجر شود که گاهی بازگشت به وضعیت طبیعی را دشوار یا غیرممکن می‌سازد. از همین رو لیستی از عوارض احتمالی را در اختیار شما قرار خواهیم داد:

• سوء تغذیه و کم‌آبی بدن
• کاهش وزن ناخواسته
• پنومونی آسپیراسیون (عفونت ریه)
• خفگی و انسداد راه هوایی
• افسردگی و انزوای اجتماعی
• کاهش کیفیت زندگی
• افزایش خطر بستری شدن در بیمارستان

عوارض نخوردن غذا در سالمندان و بی اشتهایی در آلزایمر

یکی از مهم‌ترین عواقب اختلال بلع، سوء تغذیه و کم‌آبی بدن (دهیدراسیون) است. دشواری در بلع باعث می‌شود فرد از خوردن غذا اجتناب کند یا مصرف ناکافی داشته باشد که به سرعت منجر به کاهش وزن غیرقابل توجیه و ضعف عمومی می‌شود. این ضعف عضلانی عمومی، خود باعث تشدید ضعف در عضلات بلع می‌شود و یک چرخه معیوب را به وجود می‌آورد که توانایی فرد برای توانبخشی را نیز کاهش می‌دهد. بی اشتهایی در آلزایمر عوامل مختلفی دارد؛ علاوه بر ترس از بلع، می‌تواند ناشی از کمبود فعالیت فیزیکی، عدم علاقه‌مندی به غذا به دلیل نقص‌های شناختی، یا حتی دردهای مزمن مانند دندان درد و التهابات دهانی باشد. ناتوانی در بلع همچنین می‌تواند منجر به تراکم مواد غذایی در دهان و حلق شود که باعث التهابات و ضایعات دهانی می‌گردد و بلع را دردناک‌تر می‌کند، که این خود بی اشتهایی را تشدید می‌نماید. بنابراین، مدیریت دیسفاژی باید با مدیریت جامع درد و بهداشت دهان همراه باشد تا این چرخه معیوب شکسته شود.

 علت مشکل بلع در سالمندان

مشکلات بلع در سالمندان ریشه در عوامل مختلفی دارد که برخی از آن‌ها طبیعی فرآیند سالمندی و برخی دیگر ناشی از بیماری‌های خاص است. با افزایش سن، تغییرات فیزیولوژیک در عضلات و اعصاب دخیل در بلع رخ می‌دهد. این تغییرات شامل کاهش قدرت عضلانی، کاهش انعطاف‌پذیری بافت‌ها و کند شدن انتقال پیام‌های عصبی است که می‌تواند عملکرد طبیعی بلع را مختل کند. تحقیقات ثابت کرده که اصلی‌ترین دلایل مشکل بلع شامل موارد زیر است:

• بیماری‌های نورولوژیک (پارکینسون، سکته مغزی، آلزایمر)
• ضعف عضلانی ناشی از افزایش سن
• خشکی دهان (زروستومیا)
• مصرف برخی داروها
• بیماری‌های مری (رفلاکس، اسپاسم مری)
• اختلالات ساختاری دهان و حلق
• جراحی‌های قبلی سر و گردن
• بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید

نقش بیماری‌های مغز و اعصاب در مشکل بلع سالمند

مشکل بلع در سالمندان یک پدیده چند عاملی است. بخشی از آن به تغییرات فیزیولوژیک طبیعی سالمندی مربوط می‌شود که در آن بافت عضلانی درگیر در بلع ممکن است ضعیف‌تر شده و هماهنگی عصبی-عضلانی مورد نیاز برای یک بلع ایمن، کندتر صورت گیرد. با این حال، عامل اصلی که خطر دیسفاژی را به شدت افزایش می‌دهد، وجود بیماری‌های مغز و اعصاب است. اختلالاتی مانند آلزایمر، پارکینسون و سایر انواع دمانس، از مهم‌ترین دلایل بروز دیسفاژی هستند، زیرا باعث آسیب به مراکز کنترل بلع در مغز شده و توانایی فرد برای بلع ایمن را مختل می‌کنند. مکانیسم دیسفاژی در بیماران آلزایمری پیچیده‌تر از ضعف صرف عضلانی است. در این بیماران، مشکل اصلی اغلب ناشی از نقایص شناختی است. بیمار ممکن است فراموش کند که چگونه باید غذا را بجود، آن را به درستی در فاز دهانی مدیریت کند، یا حتی دچار آپراکسی بلع شود؛ به این معنی که توانایی شروع ارادی عمل بلع را از دست می‌دهد. این وضعیت شناختی با کاهش حس در ناحیه دهان و حلق همراه می‌شود و منجر به تأخیر در شروع بلع می‌گردد، که خود به طور مستقیم خطر ورود مواد غذایی به مسیر تنفسی (آسپیراسیون) را افزایش می‌دهد. درک این زنجیره علّی به مراقبان کمک می‌کند تا بفهمند که مشکل بیمار نه از سر لجبازی، بلکه ناتوانی شناختی در هماهنگی حرکات بلع است، که نیازمند راهنمایی‌های کلامی گام به گام توسط مراقب است.

بررسی مشکل بلع در سکته مغزی و تفاوت آن با دمانس

سکته مغزی (Stroke) یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل بروز دیسفاژی است، با این تفاوت که دیسفاژی ناشی از آن معمولاً حاد و ناگهانی است و می‌تواند باعث فلج یا ضعف شدید عضلات درگیر بلع شود. این نوع اختلال بلع به سرعت پس از وقوع سکته بروز می‌کند و غربالگری بلع بلافاصله در این بیماران حیاتی است تا از عوارض جدی مانند عفونت ریه جلوگیری شود. تفاوت کلیدی بین دیسفاژی ناشی از دمانس (مانند آلزایمر) و دیسفاژی پس از سکته مغزی، در مکانیسم و پیش‌آگهی درمان آن‌ها است. در حالی که دیسفاژی در آلزایمر تدریجی و پیشرونده است و چالش اصلی، نقص شناختی و ناتوانی در هماهنگی (آپراکسی) است. بهبود عملکرد با تمرینات توانبخشی، به کندی پیش می‌رود و دمانس به مرور آن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در مقابل، دیسفاژی ناشی از سکته مغزی، یک آسیب حاد است که چالش اصلی در آن ضعف شدید عضلات و عدم هماهنگی عصبی است. خبر خوب این است که در بسیاری از موارد، پس از یک دوره توانبخشی فشرده در هفته‌ها یا ماه‌های اول پس از سکته، بهبودی قابل توجهی در عملکرد بلع مشاهده می‌شود.

ویژگی	دیسفاژی ناشی از بیماری آلزایمر/دمانس	دیسفاژی ناشی از سکته مغزی (حاد)
زمان شروع	تدریجی و پیشرونده، در مراحل میانی تا شدید بیماری.	ناگهانی و حاد، بلافاصله پس از وقوع سکته.
مکانیسم اصلی	نقایص شناختی (نمی‌داند چگونه ببلعد)، آپراکسی بلع، کاهش حس در دهان.	ضعف یا فلج عضلانی موضعی، عدم هماهنگی عصبی-عضلانی.
بهبود	معمولاً مدیریت می‌شود اما با پیشرفت دمانس، رو به وخامت می‌گذارد.	اغلب در هفته‌ها یا ماه‌های اول پس از سکته، بهبود قابل توجهی دیده می‌شود.
چالش اصلی	بی اشتهایی، فراموشی دستورالعمل‌های بلع ایمن، ناتوانی در آماده‌سازی غذا (فاز دهانی).	آسپیراسیون حاد و خطرناک به دلیل کنترل ضعیف عضلات حلق.

 دارو برای مشکل بلع در سالمندان

درمان دارویی مشکلات بلع در سالمندان به بهبود علائم و کاهش عوارض کمک می‌کند. داروهای مختلف بسته به علت زمینه‌ای اختلال بلع تجویز می‌شوند. این داروها ممکن است برای کنترل بیماری‌های زمینه‌ای، بهبود حرکات عضلانی دستگاه گوارش، کاهش ترشح اسید معده یا افزایش ترشح بزاق باشند. هر دارو باید تحت نظر پزشک و با توجه به شرایط خاص هر سالمند تجویز شود ولی به طور کلی برخی از داروهای مهم که برای این مسئله تجویز می‌شود را نام می‌بریم:

• داروهای پروکینتیک (متوکلوپرامید / Metoclopramide)
• مهارکننده‌های پمپ پروتون (امپرازول / Omeprazole)
• آنتی‌کولینرژیک‌ها (آتروپین / Atropine)
• مکمل‌های بزاق مصنوعی (پیلوکارپین / Pilocarpine)
• مسکن‌ها در صورت بلع دردناک (لیدوکائین / Lidocaine)
• آرام‌بخش‌های عضلانی (باکلوفن / Baclofen)

داروهای تجویز شده برای بیماری‌های زمینه‌ای مانند پارکینسون و آلزایمر نیز می‌توانند به طور غیرمستقیم به بهبود بلع کمک کنند. در برخی موارد، تغییر شکل داروهای مصرفی سالمند (مانند تبدیل قرص به شکل مایع) برای راحتی بلع توصیه می‌شود. توجه داشته باشید که برخی داروها خود می‌توانند علت یا تشدیدکننده مشکلات بلع باشند، بنابراین بررسی منظم داروهای مصرفی سالمند توسط پزشک اهمیت زیادی دارد.

غذا برای بیمارانی که مشکل بلع دارند

اصلاح بافت و قوام غذا و مایعات (Texture Modification) حیاتی‌ترین قدم برای کاهش خطر آسپیراسیون است. این تغییرات باید بر اساس استانداردهای دقیق (مانند IDDSI) و توصیه گفتاردرمانگر انجام شود.

اصلاح قوام مایعات: مایعات رقیق مانند آب و چای، خطرناک‌ترین خوراکی‌ها برای بیماران دیسفاژی هستند، زیرا کنترل آن‌ها در دهان سخت بوده و به سرعت به راه هوایی وارد می‌شوند. توصیه می‌شود با استفاده از غلیظ‌کننده‌های پزشکی، مایعات را به قوام‌های غلیظ‌تر (شربتی یا عسلی) رساند تا بلع ایمن‌تر شود.

اصلاح بافت غذاها: رژیم غذایی باید شامل غذاهای نرم، مرطوب و پوره شده باشد که نیاز به جویدن قوی نداشته باشند. غذاهایی مانند پوره سیب‌زمینی، سوپ‌های غلیظ و صاف، ماست و تخم مرغ همزده توصیه می‌شوند. باید از تمام غذاهای سفت، خشک، چسبناک (مانند کره بادام زمینی) و غذاهایی که خرد می‌شوند (مانند مغزها یا نان تست) به طور کامل اجتناب کرد، زیرا ریسک خفگی و آسپیراسیون را بالا می‌برند.

• سوپ‌های غلیظ و پوره‌های نرم
• غذاهای نرم مانند ماهی، تخم مرغ هم زده و آب پز
• پوره سیب‌زمینی، هویج و سبزیجات پخته
• ماست، فرنی و شیربرنج
• اسموتی‌ها و شیک‌های غذایی
• ژله‌های طبیعی
• کته نرم و آبکی
• غذاهای غنی شده با مکمل‌های پروتئینی
• پوره میوه‌های بدون هسته و فیبر
• نوشیدنی‌های غلیظ شده با استفاده از قوام‌دهنده‌های مخصوص

تکنیک های غذا دادن به بیماران با مشکل بلع

آموزش و اجرای تکنیک‌های ایمن غذا دادن در منزل، نقش مکمل توانبخشی را ایفا می‌کند:

1. وضعیت‌دهی بدن: بیمار باید همیشه هنگام غذا خوردن کاملاً صاف بنشیند (زاویه ۹۰ درجه). همچنین تشویق به خم کردن سر کمی به سمت جلو در حین بلع، می‌تواند از ورود غذا به نای محافظت کند. بیمار نباید در حالت لم داده یا دراز کشیده تغذیه شود.
2. کنترل محیط و سرعت: لقمه‌ها باید کوچک و با فاصله زمانی مناسب داده شوند تا بیمار فرصت بلع کامل هر لقمه را داشته باشد. در بیماران آلزایمری، حواس‌پرتی‌های محیطی باید به حداقل برسد، زیرا نیاز به تمرکز شناختی برای انجام بلع ایمن دارند.
3. بهداشت دهان: باید به یاد داشت که حتی اگر فرد غذا نخورد، بزاق آلوده می‌تواند عامل پنومونی باشد. بنابراین، مراقبت دقیق از بهداشت دهان و دندان، برای کاهش بار باکتریایی و جلوگیری از آسپیراسیون بزاق آلوده، یک اقدام ضروری و پیشگیرانه است.

 راهکارهای توانبخشی بلع در سالمندان

توانبخشی بلع یک رویکرد جامع و چندوجهی برای بهبود عملکرد بلع در سالمندان است. این روش‌ها توسط گفتاردرمانگرها، متخصصان تغذیه و فیزیوتراپیست‌ها طراحی و اجرا می‌شوند. هدف اصلی توانبخشی، بازگرداندن عملکرد طبیعی بلع یا ایجاد راهکارهای جبرانی برای بلع ایمن‌تر است. بر همین اساس حتما اقدامات زیر باید در دستور کار قرار گیرد:

1. تمرینات تقویت عضلات زبان، لب و گونه برای بهبود مرحله دهانی بلع
2. تکنیک‌های بلع ایمن مانند چرخش چانه به سمت پایین حین بلع
3. تمرینات تنفسی برای هماهنگی بهتر تنفس و بلع
4. تغییر حالت بدن حین غذا خوردن مانند نشستن با زاویه 90 درجه
5. استفاده از ابزارهای کمکی مخصوص مانند قاشق‌های با دسته بلند
6. تحریک حسی دهان و حلق قبل از غذا خوردن
7. تکنیک‌های تقویتی مندیل برای افزایش بالا رفتن حنجره
8. آموزش تکنیک‌های سرفه ارادی و خارج کردن مواد از راه هوایی
9. تمرینات مقاومتی برای عضلات دخیل در بلع
10. روش FEES (ارزیابی آندوسکوپیک فیبروپتیک بلع) برای بازخورد درمانی

 پیشگیری و مراقبت های لازم در اختلال بلع در افراد سالمند

مراقبت پیشگیرانه و مداوم از سالمندان با مشکل بلع، نقش مهمی در کاهش عوارض این اختلال و ارتقای کیفیت زندگی آنها دارد. پیشگیری از بروز مشکلات بلع یا جلوگیری از پیشرفت آن، مستلزم آگاهی و اقدامات روزمره‌ای است که می‌تواند در محیط خانه توسط مراقبان انجام شود. همچنین بررسی منظم وضعیت سلامت دهان و دندان سالمند نیز در پیشگیری از مشکلات بلع موثر است. با این حال حتما باید مراقبت‌های زیر هم صورت گیرد:

1. وضعیت مناسب بدن حین غذا خوردن (ترجیحاً نشسته با پشت صاف)
2. تخصیص زمان کافی برای غذا خوردن و پرهیز از عجله
3. استفاده از ظروف و قاشق‌های مناسب مخصوص سالمندان
4. بررسی منظم داروهای مصرفی و تأثیر آنها بر بلع
5. رعایت بهداشت دهان و دندان پس از هر وعده غذایی
6. توجه به علائم هشداردهنده مانند سرفه حین غذا خوردن
7. پرهیز از حواس‌پرتی سالمند هنگام غذا خوردن
8. تهیه غذاهایی با قوام مناسب بر اساس شدت اختلال بلع
9. مصرف منظم مایعات برای جلوگیری از خشکی دهان
10. آموزش تکنیک‌های بلع ایمن به سالمند و مراقبان او

 

مشکل بلع در بیماران آلزایمری

بیماران مبتلا به آلزایمر به طور خاص با مشکلات بلع دست و پنجه نرم می‌کنند که با پیشرفت بیماری، این مشکلات شدیدتر می‌شود. در مراحل اولیه، فراموشی و عدم تمرکز ممکن است باعث شود بیمار فراموش کند غذا را به اندازه کافی بجود یا آن را در دهان نگه دارد. در مراحل پیشرفته‌تر، اختلال در عملکرد عصبی و عضلانی منجر به ناتوانی در هماهنگی فعالیت‌های پیچیده بلع می‌شود.

بیماران آلزایمری اغلب قادر به بیان مشکلات خود نیستند و ممکن است علائم دیسفاژی در آنها تشخیص داده نشود. از این رو، مراقبان باید هوشیار باشند و علائمی مانند امتناع از غذا خوردن، کاهش وزن ناگهانی، سرفه‌های مکرر و عفونت‌های تنفسی را جدی بگیرند. تغذیه این بیماران باید در محیطی آرام و بدون حواس‌پرتی انجام شود و غذاها باید متناسب با توانایی بلع آنها آماده شوند.

توصیه‌های پایانی در مواجهه با مشکل بلع در سالمندان

زمانی که مسئولیت نگهداری از فردی را پذیرفته‌اید که بیماری پیشرونده‌ای مانند آلزایمر دارد، در ابتدا باید اطلاعات خود را از این بیماری افزایش دهید و سپس نکات مهم در نگهداری از سالمند آلزایمری را بیاموزید. در حین کسب این اطلاعات به بیماری‌ها و اختلالاتی بر خواهید خورد، که مشکلات جانبی آلزایمر هستند. مشکل بلع در بیماران آلزایمری، از این دسته است.

این اختلال می‌تواند شرایط بیماری را بسیار سخت‌تر از آنچه هست کند، بنابراین اگر تصور می‌کنید نمی‌توانید به خوبی یک متخصص از بیمار نگهداری کنید و ممکن است در شرایط بحرانی قادر به انجام اقدامات لازم نباشید، می‌توانید از کمک خدمات پرستاری در منزل ارسطو استفاده کنید و نگرانی‌های خود را به حداقل برسانید.

مراحل پایانی آلزایمر چیست؟

مراحل پایانی آلزایمر (مرحله شدید) معمولاً ۱ تا ۳ سال به طول می‌انجامد و با ناتوانی‌های شدید شناختی و فیزیکی همراه است. در این مرحله، بیمار در تمام فعالیت‌های روزمره زندگی، از جمله غذا خوردن، لباس پوشیدن، و حمام کردن، دچار مشکل می‌شود و اغلب قدرت تکلم خود را از دست می‌دهد. ناتوانی در بلع ایمن در این مرحله به اوج خود می‌رسد و بیمار ممکن است از بلعیدن هرگونه غذا و مایعات ناتوان باشد. در مدیریت تغذیه در مراحل نهایی، تیم درمانی با یک ملاحظه اخلاقی مهم روبرو می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که مداخلات تهاجمی مانند تغذیه از طریق لوله معده (PEG)، در بیماران مبتلا به دمانس شدید، لزوماً طول عمر را افزایش نداده و از آسپیراسیون پیشگیری نمی‌کند، و حتی می‌تواند کیفیت زندگی را کاهش دهد. بنابراین، در مراحل پیشرفته، هدف اصلی اغلب بر روی تغذیه آسایشی (Comfort Feeding) متمرکز می‌شود.در این رویکرد، تلاش می‌شود تا با فراهم کردن محیط آرام و ارائه لقمه‌هایی از خوراکی‌های مورد علاقه بیمار، حس آسایش و لذت او تضمین شود، حتی اگر کالری دریافتی برای بقا کافی نباشد.

چرا درمان بلع ضروری است؟

اهمیت حیاتی درمان و مدیریت دیسفاژی در سالمندان و بیماران آلزایمری، به دلیل عواقب بسیار جدی آن بر سلامت و بقای بیمار است. عدم توجه به این مشکل می‌تواند منجر به یک چرخه خطرناک از سوءتغذیه، عفونت و در نهایت افزایش مرگ و میر شود.

برای مشکل بلع به چه دکتری مراجعه کنیم؟

تشخیص و درمان اختلال بلع نیازمند یک رویکرد تیمی و همکاری متخصصین مختلف است. برای شروع، بیمار باید توسط متخصص نورولوژی (مغز و اعصاب) برای مدیریت بیماری زمینه‌ای (مانند آلزایمر یا پارکینسون) ارزیابی شود.با این حال، مهم‌ترین فرد در تیم درمان دیسفاژی، آسیب‌شناس گفتار و زبان (SLP/گفتاردرمانگر) است. گفتاردرمانگر مسئول ارزیابی دقیق (بالینی یا دستگاهی)، تشخیص مکانیسم دقیق اختلال بلع (مانند آپراکسی بلع)، و طراحی برنامه توانبخشی فردی شامل تمرینات تقویتی و مانورهای جبرانی است.

سایر متخصصین شامل متخصص تغذیه برای تعیین رژیم غذایی ایمن و اصلاح قوام غذا و متخصص گوارش در صورت مشکوک بودن به مشکلات مری یا رفلاکس معده، هستند. در محیط منزل، پرستار متخصص نقش مجری و ناظر اصلی را بر عهده دارد تا تکنیک‌های ایمن تغذیه و تمرینات توانبخشی به درستی اجرا شوند.

درمان دارویی دمانس در سالمندان و بررسی قرص برای درمان بلع

درمان دارویی دیسفاژی به طور مستقیم اغلب بر اساس علت زمینه‌ای انجام می‌شود. داروهای تجویز شده برای کنترل بیماری‌های نورولوژیک (مانند آلزایمر) ممکن است با بهبود عملکرد شناختی یا کنترل حرکتی، به طور غیرمستقیم بلع را بهتر کنند. در مواردی که دیسفاژی ناشی از مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده (GERD) باشد، داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) (مانند امپرازول یا پنتوپرازول) یا آنتی‌اسیدها تجویز می‌شوند، زیرا رفلاکس می‌تواند مری را تحریک کرده و باعث دیسفاژی شود. همچنین داروهای پروکینتیک نیز می‌توانند به بهبود حرکات دستگاه گوارش فوقانی کمک کنند. نکته بسیار مهم در مراقبت از این بیماران، مدیریت داروهای خوراکی است: برای بیماران دارای دیسفاژی، باید با مشورت پزشک، قرص‌ها به شکل مایع یا خرد شده تبدیل شوند تا خطر آسپیراسیون دارویی یا گیر کردن قرص در گلو از بین برود.

بلع درمانی در منزل و فیزیوتراپی بلع در منزل

توانبخشی بلع که اغلب توسط گفتاردرمانگر انجام می‌شود، موثرترین روش برای بازگرداندن عملکرد بلع یا ایجاد راهکارهای جبرانی ایمن‌تر است. فیزیوتراپی بلع شامل تمریناتی است که برای تقویت عضلات زبان، لب، گونه و عضلات حلقی طراحی شده‌اند تا قدرت و هماهنگی مورد نیاز برای بلع ایمن بازیابی شود. مزیت دریافت این خدمات در منزل این است که در محیط آرام و آشنای بیمار انجام می‌شود و اجرای تکنیک‌های توانبخشی در زمان غذا خوردن واقعی، تحت نظارت مستقیم متخصص، امکان‌پذیر می‌گردد. دو نمونه از مانورهای کلیدی در بلع‌درمانی عبارتند از:

1. مانور مندلسون (Mendelsohn Maneuver): هدف این مانور، تقویت عضلات و افزایش مدت زمان بسته شدن مسیر هوایی در حین بلع است تا از ورود غذا به ریه جلوگیری شود. بیمار می‌آموزد در حین بلعیدن، حنجره (سیب آدم) را با انقباض عضلات در وضعیت بالا نگه دارد.
2. مانور شاکر (Shaker Exercise): این تمرین برای تقویت عضلات جلوی گردن طراحی شده است و به باز شدن بهتر دهانه مری کمک می‌کند. این مانور که به صورت درازکش و بالا آوردن سر انجام می‌شود، به ویژه برای سالمندانی که احساس می‌کنند غذا در گلوی‌شان گیر می‌کند، مفید است.

مراقبت از سالمندان آلزایمری با تمرکز بر تغذیه

اعزام پرستار متخصص برای بیمار آلزایمری، تضمین می‌کند که پروتکل‌های پیچیده تغذیه ایمن به درستی اجرا شوند. پرستاران ارسطو که در زمینه پرستاری از سالمند آلزایمری تخصص دارند، به حفظ وضعیت صحیح (۹۰ درجه)، کنترل دقیق قوام غذا و استفاده صحیح از غلیظ‌کننده‌ها نظارت می‌کنند. این نظارت دقیق به حفظ مواد مغذی و آب بدن بیمار کمک می‌کند. به دلیل ریسک بالای آسپیراسیون خاموش، پرستار متخصص نقش حیاتی در تشخیص علائم هشداردهنده دارد. پرستاران ارسطو قادرند علائم ظریفی مانند سرفه خفیف، تغییر صدای تنفس یا تب ناگهانی را که نشانه‌ی آغاز ذات‌الریه آسپیراسیون است، به موقع تشخیص دهند تا نیاز به کمک فوری پزشکی مرتفع شود.

ارائه فیزیوتراپی بیمار آلزایمر در منزل

خدمات پرستاری پزشکی در منزل ارسطو شامل اعزام تیم‌های توانبخشی تخصصی، از جمله گفتاردرمانگر و فیزیوتراپ، برای بلع‌درمانی و فیزیوتراپی به منزل است. دریافت بلع‌درمانی در محیط خانه، اجرای تمرینات تقویتی مانند مانورهای شاکر و مندلسون را در شرایط واقعی غذا خوردن تسهیل می‌کند.

علاوه بر بلع، فیزیوتراپی در منزل برای بیمار آلزایمری بر حفظ توانایی‌های حرکتی و تعادلی، کاهش خطر سقوط و حفظ وضعیت مناسب بدن در تخت یا صندلی چرخدار تمرکز دارد. در مواردی که خطر آسپیراسیون یا ناتوانی کلی در انجام فعالیت‌ها بالاست، پرستاران تمام‌وقت ارسطو این اطمینان را می‌دهند که مراقبت‌های ۲۴/۷ برای حفظ ایمنی و جلوگیری از عوارض ثانویه (مانند زخم بستر) فراهم باشد.

در فرد سالمندی که بدون علت ارگانیک قادر به انجام غذا خوردن و حمام کردن نیست، احتمال کدام مورد مطرح است؟

ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی (ADL)، مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و حمام کردن، در مراحل پیشرفته بیماری‌های شناختی (دمانس/آلزایمر) رخ می‌دهد. اگر ناتوانی شدید در ADL بدون وجود یک علت فیزیکی (ارگانیک) واضح مانند سکته یا فلج مشاهده شود، احتمالاً این مشکل ناشی از کاهش شدید توانایی‌های شناختی است؛ یعنی بیمار نحوه انجام گام به گام این فعالیت‌ها را فراموش کرده است.

پرستار ارسطو با ارائه خدمات مراقبتی تخصصی، مدیریت صحیح این فعالیت‌ها را انجام می‌دهد. این شامل ساده‌سازی فعالیت‌ها به گام‌های کوچک و ارائه راهنمایی‌های کلامی ملایم است. این رویکرد به حفظ استقلال باقی‌مانده و عزت نفس بیمار کمک می‌کند و از بروز مشکلات رفتاری ناشی از احساس وابستگی جلوگیری می‌نماید. مزیت انتخاب ارسطو، تخصص در مدیریت نورولوژیک دمانس، اعزام نیروی متخصص در کمترین زمان و پشتیبانی ۲۴/۷ است.

سوالات متداول

• آیا همه سالمندان دچار مشکل بلع می‌شوند؟

خیر، مشکل بلع در همه سالمندان رخ نمی‌دهد، اما با افزایش سن، احتمال بروز آن بیشتر می‌شود. سالمندانی که دچار بیماری‌های نورولوژیک مانند سکته مغزی، پارکینسون و آلزایمر هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات بلع قرار دارند.

• چگونه می‌توان تشخیص داد که یک سالمند دچار مشکل بلع است؟

علائم هشداردهنده مشکل بلع شامل سرفه یا خفگی هنگام غذا خوردن، احساس گیر کردن غذا در گلو، صدای خس‌خس پس از بلع، برگشت غذا از بینی، کاهش وزن ناخواسته و عفونت‌های مکرر تنفسی است. در صورت مشاهده این علائم، باید به پزشک مراجعه کرد.

• آیا مشکلات بلع قابل درمان هستند؟

بله، بسیاری از مشکلات بلع با تشخیص درست و درمان مناسب بهبود می‌یابند. درمان شامل تمرینات توانبخشی بلع، تغییر رژیم غذایی، درمان دارویی و در برخی موارد مداخلات جراحی است. میزان بهبودی به علت زمینه‌ای مشکل بلع بستگی دارد.

• آیا برای مراقبت از سالمند با مشکل بلع، نیاز به مراقب تمام وقت است؟

این بستگی به شدت مشکل بلع و وضعیت کلی سلامت سالمند دارد. در موارد شدید که خطر آسپیراسیون بالاست، حضور مراقب آموزش دیده در زمان غذا خوردن بسیار مهم است. در برخی موارد، استفاده از خدمات پرستاری در منزل به صورت ساعتی یا شبانه‌روزی توصیه می‌شود.

• چرا بیمار آلزایمری دیگر تمایلی به غذا خوردن ندارد؟

عدم تمایل به غذا خوردن (بی اشتهایی) در آلزایمر می‌تواند ناشی از نقص شناختی (فراموش کردن حس گرسنگی)، افسردگی، یا ترس از تجربه سرفه و خفگی باشد. همچنین، ضعف عمومی و کاهش فعالیت فیزیکی نیز در این امر سهیم هستند. راهکار این است که حواس‌پرتی محیطی به حداقل برسد و محیط آرام باشد، همچنین ارائه تنها یک نوع غذا در هر وعده برای جلوگیری از سردرگمی شناختی توصیه می‌شود.

• اگر بیمار در حین غذا خوردن سرفه کرد، چه کار کنیم؟

اگر بیمار سرفه می‌کند، ابتدا باید آرامش خود را حفظ کرد و به او اجازه داد تا خودش سرفه کند تا مواد خارجی از مسیر هوایی خارج شوند. اگر سرفه مؤثر نبود و فرد دچار خفگی شد، باید فوراً مانور هایملیخ اجرا شود. در صورت ورود مایعات به مجاری انتهایی ریه، ممکن است نیاز به انجام ساکشن ریه در منزل یا مراجعه فوری به بیمارستان وجود داشته باشد. مشاهده سرفه یا تغییر صدای بیمار پس از بلع، نشانه آسپیراسیون است و نیاز به ارزیابی فوری گفتاردرمانگر دارد.

• چه مدت طول می‌کشد تا بلع درمانی نتیجه دهد؟

مدت زمان مشاهده نتیجه به علت زمینه‌ای بستگی دارد. در دیسفاژی ناشی از سکته مغزی، اغلب در چند ماه اول بهبودی قابل توجهی رخ می‌دهد. اما در بیماران آلزایمری، به دلیل ماهیت پیشرونده بیماری، هدف بلع درمانی بیشتر حفظ توانایی‌های موجود و ایجاد راهکارهای جبرانی برای بلع ایمن است. بنابراین، در دمانس، بلع درمانی یک فرآیند مداوم و طولانی‌مدت خواهد بود.

• آیا تغذیه با لوله (سوند معده) برای بیماران آلزایمری پیشرفته بهتر است؟

تحقیقات به طور قاطع نشان می‌دهند که تغذیه با لوله در بیماران مبتلا به دمانس شدید، طول عمر را بهبود نمی‌دهد و خطر ذات‌الریه آسپیراسیون را کاهش نمی‌دهد. در بسیاری از موارد، این اقدام می‌تواند کیفیت زندگی را کاهش دهد. تصمیم برای لوله‌گذاری باید با مشورت دقیق تیم پزشکی و در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقی و تمرکز بر تغذیه آسایشی اتخاذ شود.

• چگونه بفهمیم که مشکل بلع بیمار ناشی از رفلاکس معده است؟

علائم دیسفاژی ناشی از رفلاکس معده (GERD) ممکن است شامل سوزش سر دل، احساس برگشت غذا به گلو، یا احساس گیر کردن غذا در قفسه سینه باشد. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده التهاب یا زخم در مری باشند. در این حالت، پزشک متخصص گوارش می‌تواند با تجویز داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) به درمان کمک کند.

• آیا همه سالمندان به گفتاردرمانگر نیاز دارند؟

خیر، اما هر سالمندی که علائم هشداردهنده دیسفاژی (مانند سرفه، خفگی، صدای مرطوب یا کاهش وزن ناخواسته) را نشان می‌دهد، باید جهت ارزیابی به آسیب‌شناس گفتار و زبان (SLP) مراجعه کند. ارزیابی زودهنگام توسط SLP برای تشخیص دقیق و شروع مداخلات توانبخشی، به ویژه در موارد نورولوژیک، بسیار حیاتی است.