روش های نوین پرستاری
زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقهپرستاری مستلزم به کارگیری مهارت ها و دانش ویژه مبتنی بر آموزش نظری و بالینی نوین است. قرارداد پرستاری از استانداردهای ایجاد شده توسط سازمان های حرفه ای پشتیبانی کرده و از اخلاق پرستاری پیروی می کند. پرستاری را می توان پاسخ های انسانی به مشکلات فعلی و بالقوه دانست که بیشتر بر روی سلامت و سطح مراقبت که شامل مهارت‌ها و دانش پرستاری می‌شود، کار می کند.
نظریه قرن بیستم در مورد آموزش و یادگیری روش ها نوین پرستاری توجه زیادی را معطوف کرده است. ایجاد فرصت هایی برای طراحی آموزش بالینی به مربیان اجازه می دهد تا فعالیت هایی را برای تسهیل یادگیری بالینی سازماندهی کنند. در حال حاضر چندین مدل آموزش بالینی توسط بسیاری از متخصصان آموزش پرستاری ترجیح داده شده است. به عنوان مثال می توان به نقشه برداری مفهومی و نظارت بالینی اشاره کرد.
پرستاری در ايران
در سال 1294 اولین دانشکده پرستاری ایران در شمس افتتاح شد که در آن دوره ای سه ساله برای علاقه مندان به این رشته تشکیل دادند. در سال 1314دانشکده های پرستاری در مشهد و شیراز، تبریز تأسیس شد. در سال 1320 دانشکده پرستاری را در دانشگاه تهران افتتاح کردند. در سال 1335 وزارت بهداشت اولین همایش پرستاری را در تهران با استفاده از متخصصان بین المللی پرستاری برای تدوین برنامه های آموزش پرستاری برگزار کرد.
از آنجایی که نیروی کار تحصیلکرده پرستاری پاسخگوی نیاز جامعه نبود، در سال 1338 برای جبران این کمبود، اولین آموزشگاه بهياري شروع به کار کرد. لازم به ذکر است که هر روزه در ایران افراد واجد شرایط در مقطع پرستاری در حال تربیت هستند و در نهایت باید توجه داشت که علم پرستاری هر روز شاهد پیشرفت های مختلفی است. نشان دادن انواع مختلف دیدگاه برنامه ریزی خدمات پرستاری نوین از طریق انتشار مقالات، مجلات، کتاب های علمی و در نهایت انجام تحقیقات ریز و درشت در خدمات پرستاری نمونه بارز پیشرفت در این زمینه است. در هر صورت آنچه واضح است را می توان این گونه بیان کرد که تا وقتی بیماری و ناتوانی در جوامع بشری وجود دارد، پزشکی و پرستاری جایگاه ویژه خود را در این عصر مدرن حفظ خواهد کرد و حرکت رو به جلو و پیشروی با تغییرات در عرصه های مختلف با انعطاف بیشتر از تدابیر لازم برای رفع نیازهای افراد آسیب دیده اتخاذ می گردد.
مرور مطالعات روش های نوین پرستاری
پایه و اساس فرآیند پرستاری یک پیش نیاز اساسی برای این جوامع است. با وجود توسعه فناوری آموزش پرستاری، اثربخشی استفاده از روش‌های یادگیری الکترونیکی در نظریه فرآیند پرستاری در آزمایشگاه عملکرد بالینی که دانشجویان پرستاری را هدف قرار می‌دهد نامشخص است. در پرستاری، نقشه مفهومی به عنوان یک روش نوین برای یادگیری استفاده می شود که به دانشجویان این فرصت را می دهد تا تفکر خود را به شیوه ای سازگار با فرآیند پرستاری فرموله و نهایی کنند. این کار باعث می شود تا یادگیری محتوای مطالب و ارتباط مفاهیم مختلف شود. دالایی و Bough به همراه همکاران خود تأثیر استفاده از نقشه مفهومی بر مهارت‌های تفکر خلاق دانشجویان پرستاری مورد بررسی قرار دادند.
بر اساس تحقیقات آن ها محیط بالینی در روش های نوین فرصتی را برای ترکیب محتوای نظری و تئوری ارائه می دهد، اما وجود شکاف بین این دو به خوبی شناخته شده است. استفاده از مدل نظارت بالینی می تواند به کاهش این مشکل آموزشی کمک کند. سورینسون (Severinsson) تأثیر اجرای این مدل را بر یادگیری دانشجویان پرستاری مورد مطالعه قرار داد. استفاده از نقشه سازی مفهومی در آموزش پرستاری نوین می تواند به دانشجویان در ایجاد ارتباطات مفهومی در مورد مراقبت از بیمار در فرآیند پرستار سالمند در منزل هم کمک زیادی کند. تاثیر اجرای الگوي نظارت باليني بر ادغام محتوای نظری و عملی از جمله توسعه درک موقعیت های بالینی و توسعه مهارت های بین فردی، ارتباطی و حرفه ای است. در نهایت می توان گفت که با اجرای مدل های نقشه برداری مفهومی و نظارت بالینی می توان گامی در جهت بهبود فرآیند یادگیری بالینی در دانشجویان پرستاری برداشت.
آموزش پرستاری
آموزش پرستاری نوین یک رویکرد تازه در تربیت پرستاران است که با ترکیب علم روز و مهارت‌های عملی، نسل جدیدی از پرستاران حرفه‌ای را پرورش می‌دهد. در این روش، دانشجویان علاوه بر فراگیری دروس تئوری، به‌طور مداوم در محیط‌های بالینی و شبیه‌سازی‌شده تمرین می‌کنند تا برای شرایط واقعی آماده باشند. استفاده از فناوری‌های آموزشی مانند کلاس‌های آنلاین، شبیه‌سازهای پزشکی و کارگاه‌های تخصصی، کیفیت یادگیری را چندین برابر می‌کند. در این مدل، تمرکز تنها بر درمان بیماری نیست، بلکه مراقبت فردمحور و توجه به نیازهای روحی و روانی بیمار نیز اهمیت دارد. پرستاران آموزش‌دیده در این سیستم توانایی بالایی در مدیریت بحران، تصمیم‌گیری سریع و ارتباط مؤثر با بیماران و خانواده‌هایشان پیدا می‌کنند. همچنین پژوهش و یادگیری مداوم بخش جدایی‌ناپذیر این آموزش است تا پرستاران همیشه به دانش روز مجهز باشند. هدف اصلی این رویکرد، ارتقای کیفیت خدمات پرستاری و افزایش سطح سلامت جامعه است. در نهایت، آموزش پرستاری نوین پلی است میان دانش نظری، تجربه عملی و انسانیت در مراقبت‌های درمانی.
مقایسه ی روش های یادگیری پرستاری
بهبود نتایج یادگیری دانشجویان پرستاری از طریق ترکیبی از روش های سنتی و آموزش الکترونیکی امکان پذیر است. در مقایسه ای که از نتایج یادگیری ترکیبی (ترکیب آموزش الکترونیکی با روش‌های یادگیری سنتی) و یادگیری سنتی انجام شد می توان دریافت که این روش به تنهایی بر روی نمرات دانشجویان پرستاری تاثیر می گذارد. تحقیقات تجربی که از فوریه 2014 تا فوریه 2015 انجام شد؛ دو گروه از دانشجویان پرستاری که در این دوره ها در ایران شرکت می‌کردند با هم مقایسه شدند. شصت دانشجوی پرستاری به‌عنوان گروه کنترل (فقط برای روش‌های مطالعه سنتی) و گروه آزمایش (تلفیقی از آموزش الکترونیکی با روش‌های سنتی مطالعه) در دو ترم متوالی انتخاب گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که نتیجه نهایی گروه آزمایش (ترکیب آموزش الکترونیکی با روش یادگیری سنتی) به طور معنی داری بالاتر از گروه کنترل (روش یادگیری سنتی) بود.
یکی از این راهکارها در روش های پرستاری نوین استفاده از فناوری در آموزش است. پتانسیل یادگیری الکترونیکی با رویکردهای جدید و انعطاف پذیر در آموزش پرستاری در سطح بین المللی شناخته شده است. در این نوع یادگیری، محتوای یادگیری سریعتر، کارآمدتر و مقرون به صرفه تر می شود و اصول مهمی مانند یادگیری انسانی، پاسخ سریع، تکرار مطالب آموزشی بر اساس نیاز و خواسته افراد، تعیین سرعت یادگیری و کاربرد کامپیوتری در نظر گرفته می شود. در این روش جدید مهارت ها تحقق می یابد. همچنین، یادگیری عمیق تر و پایدارتر است. این را می توان با توسعه برنامه های آموزش پرستاری برای تسهیل تجربیات مثبت دانشجویان به دست آورد. آموزش الکترونیکی نه تنها برای جایگزینی روش های یادگیری و تدریس، بلکه به عنوان روشی مکمل برای آموزش سنتی مورد استفاده قرار می گیرد.
پرستاري به عنوان يك حرفه
پرستاری فقط یک مهارت نیست بلکه به عنوان یک حرفه هم بیان می شود. وقتی می گوییم فردی حرفه ای عمل می کند، به این معناست که انسان در اعمال خود مراقب و آگاه به موضوع است و نسبت به خود و دیگران مسئولیت دارد. در صورتی می توان یک کار را حرفه ای دانست که دارای ویژگی های زیر است:
- حرفه به آموزش گسترده اعضای خود نیاز دارد.
- یک حرفه شامل دانش نظری برای تعریف مهارت ها، توانایی ها و ایده ها است.
- حرفه خدمات تخصصی ارائه می دهد.
- اعضای حرفه ای در تصمیم گیری و اقدامات استقلال دارند.
- حرفه قوانین اخلاقی دارد.
اهداف پرستاري نوین
چهار هدف اصلی پرستاری نوین را می توان به صورت زیر بیان کرد:
- ارتقاء و بهبودی: پرستاران با به حداکثر رساندن ظرفیت های بیماران، سلامت آنها را حفظ می کنند. سلامت بخش مهمی از اهداف خدمات پرستاری در منزل است. پرستار باید توانایی های بیمار خود را به موقع تشخیص دهد و از آنها برای کمک به او در دستیابی به حداکثر عملکرد و بالا بردن کیفیت زندگیش استفاده نماید.
- پیشگیری از بیماری: هدف از فعالیت های پیشگیری، کاهش خطر ابتلا به بیماری، ترویج عادات مفید سلامتی و حفظ حداکثر عملکرد است.
- تسهيل در تطابق: پرستاران باید بتوانند به بیماران و خانواده هایشان کمک کنند تا با تغییرات، بحران های زندگی و مرگ سازگار شوند.
- مراقبت و احیای سلامت: به طور کلی فعالیت های مربوط به مراقبت و احیای سلامت، کار پرستاران بوده و در حدود کار و وظایف آن ها است.
فعالیت های مرتبط با مراقبت و احیای سلامت عبارتند از:
• مراقبت مستقیم از بیمار در ارتباط با مراقبت های جسمی، تجویز دارو و انجام اعمال و اقدامات مختلف
• انجام آزمایشات و بررسی های تشخیصی برای تعیین نوع بیماری (کنترل فشار خون، سطح قند خون)
• در میان گذاشتن موارد و یافته های غیرعادی را به سایر اعضای تیم مراقبت های بهداشتی و پزشک معالج
• برنامه ریزی، آموزش و توانبخشی برای بیماران مانند سکته قلبی، آرتریت و…
تغییرات در عملکرد ناشی از کاهش توانایی فرد در انجام فعالیت ها و نقش های روزانه او است. پرستار می تواند با شناخت فرد و خانواده او با حداکثر استفاده از توانایی هایش، آموزش و دانش و سیستم حمایتی، فرد را در بالاترین سطح سازگار کند. تا مراحل پایانی بیماری، پرستاران از مراجعان و خانواده‌هایشان مراقبت می کنند.
آموزش پرستاري عملي و باليني نوین
برنامه های پرستاری عملی در تعدادی از مدارس تخصصی مانند دبیرستان ها، مدارس حرفه ای و عملی و کالج های آموزش عمومی وجود دارد. بیشتر پرستاران فارغ التحصیل دارای مدرک لیسانس در علوم پرستاری (BSN) دریافت می کنند. برنامه های BSN بر اساس آموزش عمومی با تاکید بر پرستاری در سطح بالا قرار دارد. دانشجویان دانش نظری و عملی مرتبط با پرستاری را کسب می کنند و پس از فارغ التحصیلی می توانند به صورت گروهی از افراد مراقبت کنند. پرستاری دارای مقاطع تحصیلات تکمیلی و دکتری می باشد.
مدرک لیسانس، پرستار را برای کار در امکانات آموزشی، پست های اداری و مشاغل پرستاری آماده می کند. پرستاران دکتری باید برای پاسخگویی به نیازها و پیشرفت‌های دانشگاه‌ها و انجام تحقیقات مرتبط با تئوری و عمل پرستاری آماده باشند. پرستار حرفه ای و دانش پرستاری به طور مداوم با توسعه نظریه و تحقیقات پرستاری در روش های نوین رشد می کند. پرستاری حرفه ای نیاز به آموزش اعضای خود دارد. بسیاری از پرستاران موافق هستند که با پیشرفت علم و فناوری و تغییرات مراقبت، نیاز به آموزش وجود دارد.
روش های نوین آموزش به بیمار
روش‌های نوین آموزش به بیمار بر پایه تعامل، سادگی و استفاده از فناوری‌های روز طراحی شده‌اند تا بیماران بتوانند بهتر بیماری و روند درمان خود را درک کنند. در این رویکرد، آموزش فقط محدود به بروشور و توصیه‌های شفاهی نیست، بلکه با کمک ویدئوهای آموزشی، اپلیکیشن‌های سلامت و جلسات مشاوره فردی انجام می‌شود. استفاده از زبان ساده و قابل‌فهم، جایگزین اصطلاحات پیچیده پزشکی شده تا بیماران راحت‌تر پیام را دریافت کنند. آموزش تعاملی و پرسش‌وپاسخ به بیمار کمک می‌کند فعالانه در فرآیند مراقبت خود مشارکت داشته باشد. همچنین بازی‌وارسازی (Gamification) و استفاده از شبیه‌سازها، یادگیری را جذاب‌تر و ماندگارتر می‌کند. روش‌های نوین به نیازها و شرایط فرهنگی، سنی و حتی سواد سلامت بیمار توجه ویژه دارند. خانواده بیمار نیز در این آموزش‌ها دخیل می‌شوند تا حمایت بهتری از او صورت گیرد. آموزش چندرسانه‌ای و دیجیتال، امکان دسترسی دوباره به اطلاعات در هر زمان را فراهم می‌آورد. هدف اصلی این روش‌ها افزایش آگاهی، بهبود همکاری بیمار با تیم درمان و ارتقای کیفیت زندگی اوست. در نهایت، آموزش نوین به بیمار ابزاری کلیدی برای خودمراقبتی و پیشگیری از عوارض بیماری محسوب می‌شود.
پاسخگویی در حرفه پرستاری به چه معناست
پاسخگویی در حرفه پرستاری به معنای تعهد و مسئولیت‌پذیری پرستار در برابر مراقبت‌هایی است که به بیمار ارائه می‌دهد. پرستار موظف است تمامی اقدامات خود را بر اساس اصول علمی، اخلاقی و استانداردهای حرفه‌ای انجام دهد و در صورت بروز هرگونه خطا یا چالش، توضیح شفاف و دقیق ارائه کند. این پاسخگویی نه تنها شامل پاسخ به بیماران و خانواده‌های آنان درباره روند درمان و مراقبت می‌شود، بلکه مسئولیت در برابر تیم درمان، سازمان‌های بهداشتی و حتی جامعه را نیز در بر می‌گیرد. پرستاری شغلی است که با جان و سلامت انسان‌ها سر و کار دارد، بنابراین اصل پاسخگویی در آن اهمیت ویژه‌ای دارد. این اصل باعث ایجاد اعتماد بین بیمار و پرستار شده و کیفیت خدمات درمانی را ارتقا می‌دهد. پاسخگویی همچنین پرستاران را به یادگیری مداوم و رعایت استانداردهای جدید ترغیب می‌کند. پرستاری بدون پاسخگویی، صرفاً یک فعالیت فنی خواهد بود؛ در حالی که پاسخگویی آن را به یک حرفه انسانی و اخلاق‌مدار تبدیل می‌کند. به همین دلیل، پاسخگویی ستون اصلی اعتماد، امنیت و موفقیت در حرفه پرستاری به شمار می‌رود.
سخن آخر
از آنجایی که پرستاری یک حرفه پویا است، برنامه های آموزش مداوم به آن ها کمک می کند تا مهارت ها، دانش و نظریه های پرستاری را به روز کنند. آموزش مداوم شامل برنامه‌های آموزشی رسمی و ساختاریافته‌ای است. این /اموزش ها توسط انجمن پرستاران و سازمان‌های آموزشی و مراقبت‌های بهداشتی برای بهبود و حفظ شیوه‌های پرستاری، ترویج شیوه‌های رهبری برای اعمال تغییرات مؤثر در سیستم‌های ارائه مراقبت‌های بهداشتی و برآورده کردن نیازهای یادگیری ارائه می‌شود. افراد حرفه ای آموزش مدام و رسمی خود را از طریق سمینارها، کارگاه های آموزشی و بیمارستان ها انجام می دهند تا با روش های جدید علم و آگاهی خود را بالا برده و همیشه به روز باشند.
