ونتیلاتور چیست؟

زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه

ونتیلاتور چیست؟

شرط اصلی زندگی ما نفس کشیدن است. با این حال، بیماران مبتلا به ریه، قلب، آسم و غیره ممکن است نیاز به استفاده مداوم یا چندین ساعت از دستگاه تنفسی برای بهبود تنفس و وضعیت داشته باشند. در شرایط عادی، ریه های انسان در طول عملکرد طبیعی اکسیژن بیشتری دریافت می کنند. همچنین از سلول هایی که از بدن و بسیاری از ماهیچه ها و ناحیه اطراف قرار دارد محافظت می کند. با این حال، اگر ریه ها در شرایط مختلف و به دلیل بیماری های گوناگون عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند، سیستم ایمنی سلول های محافظ زیادی را به سمت ریه ها می فرستد. پس از این، رگ های اطراف ریه ها منبسط می شوند و هوا متفاوت از حالت عادی وارد ریه ها می شود. در چنین مواردی استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی کمبود ظرفیت ریه را جبران کرده و با بهبود جریان هوا از انسداد ریه در بیماران جلوگیری می کند. به طور کلی می توان گفت که این درمان طبی این قدرت را دارد که فرد را پس از عمل های سخت و سنگین مانند جراحی تعویض اندام، جراحی قلب باز و غیره ترمیم کند. این وسیله به نوعی انسان را زنده می کند.

در گذشته، بسیاری از مردم بر این باور بودند که استفاده از دستگاه‌های تنفس مصنوعی تنها در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی امکان‌پذیر است. اگرچه در حال حاضر اینطور نیست و با اجاره دستگاه اکسیژن ساز به راحتی می توان این خدمات را در منزل هم انجام داد پس امروزه با تولید دستگاه تنفس مصنوعی این امکان برای همه بیماران فراهم شده است. ونتیلاتور دستگاهی است که به هوا اجازه ورود به ریه ها را می دهد و اجازه می دهد تا اکسیژن به راحتی از آن خارج شود. این دستگاه برای افرادی که مشکلات تنفسی موقت یا مزمن دارند مفید است. در این مقاله به معرفی کامل این دستگاه می پردازیم.

دستگاه ونتیلاتور Ventilator چیست؟

دستگاه ونتیلاتور ventilator (تهویه مکانیکی یا تهویه مصنوعی) را می توان دستگاه تنفسی نامید که برای بیمارانی که مشکلات تنفسی موقت یا دائمی دارند و نمی‌ توانند به تنهایی نفس بکشند، تنفس می دهد.

چند سال پیش، غیرقابل تصور بود که کسی بتواند با یک دستگاه تنفس مصنوعی به زندگی در خانه ادامه دهد. فرض بر این است که همه به جز پرسنل پزشکی مهارت های لازم برای استفاده از این تجهیزات را ندارند. با گذشت زمان بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی نیاز به استفاده طولانی مدت از دستگاه تنفس مصنوعی پیا کردند، از طرفی دیگر تمایلی به ماندن طولانی مدت در بیمارستان ندارند، بنابراین این طرز فکر را تغییر کرد که نمی شود از دستگاه تنفس مصنوعی در خانه برای بهبود بیمار کمک گرفت. در نتیجه این امر خانواده این بیماران را مجبور می کند تا نحوه استفاده صحیح از ونتیلاتور را در خانه یاد بگیرند. با کمی تمرین، اکثر افراد به عنوان یک مراقبت از سالمند در منزل تهران یا پرستار کودک به راحتی می توانند نحوه مراقبت از بیمار ونتیلاتور را در خانه بیاموزند.

تنفس با کمک یک سیستم عضلانی انجام می شود که حجم قفسه سینه را تغییر می دهد و سپس فشار منفی و مثبت ایجاد می کند. به عبارت دیگر فشاری ایجاد می کند که هوا را به داخل و خارج از ریه ها حرکت می دهد. مهمترین عضله درگیر در تنفس عضله دیافراگم است.

قفسه سینه با حرکات عضلات بین دنده ای زیر دیافراگم و دم منبسط می شود، یعنی انقباض و صاف شدن دیافراگم در این مرحله باعث افزایش دور قفسه سینه می شود و انقباض عضلات بین دنده ای باعث باز شدن دنبالچه و در نتیجه ایجاد شکم خواهد شد. فشار منفی در قفسه سینه باعث ورود هوا به ریه ها شده و از طرفی بازدم در فرآیند تنفس آرام یک عمل غیر ارادی (منفعل) با شل شدن عضلات درگیر در مرحله بازدم صورت می گیرد، در نتیجه انرژی کشسانی که در حفره لگن و سینه ذخیره می شود باعث کاهش حجم قفسه سینه و فشار زیاد خواهد شد و نیروی هوایی تولید شده را به خارج از دستگاه تنفسی منتقل می کند.

اهمیت استفاده از ونتیلاتور در منزل

از آنجایی که ستون فقرات و اعصاب بیمار به کنترل تنفس او کمک می کند، افراد مبتلا به آسیب نخاعی ممکن است به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز داشته باشند. ونتیلاتور با حرکت دادن دیافراگم، عضلات شکم و دنده ها برای حرکت هوا به داخل و خارج از ریه ها، وظیفه تنفس را بر عهده دارد. کمک دستگاه تنفسی برای این عضلات همچنین به بدن توانایی سرفه کردن و حذف مخاط از ریه ها و گلو را می دهد. مشکلات تنفسی فرد به میزان آسیب، وضعیت عمومی بدن فرد و اینکه آیا فرد به چه مقدار سیگار می کشد بستگی دارد.

مهمترین مزیت استفاده از ونتیلاتور در منزل این است که بیمار در خانه احساس راحتی بیشتری می کند. خانواده او در کنارش هستند و می توانند به او در بهبود بیماری کمک کنند. احساس آرامش و نبود مشکل در محیط خانه برای حل مشکل بیمار ضروری است. علاوه بر این، هزینه های داشتن دستگاه ونتیلاتور (تنفس مصنوعی) برای مصارف خانگی بسیار کمتر از بیمارستان است. همچنین می توانید از خدمات “ویزیت پزشک در منزل” و “ تزریقات در منزل” برای بیمار خود استفاده کنید تا در بهترین شرایط همه مراحل درمان عزیزتان را به پایان برسانید.

انواع دستگاه ونتیلاتور

ونتیلاتور به شدت بیماری تنفسی، سطح هوشیاری بیمار، مدت زمان استفاده و غیره بستگی دارد. بسته به اینکه اشکال مختلفی دارد می توان آن را در چند نمونه زیر طبقه بندی کرد.

1- ونتیلاتور فشار منفی

ونتیلاتور های فشار منفی (Negative Pressure Ventilator)، اولین دستگاه های تهویه مصنوعی محفظه ای شکل هستند که تمام بدن به جز سر و گردن در داخل آن قرار می گیرد. در طی فرآیند استنشاق، هوای اتاق تخلیه شده و فشار منفی در داخل اتاق ایجاد می‌ شود که باعث کشیده شدن و انبساط دیواره سینه خواهد شد.

2- ونتیلاتور فشار مثبت (Positive Pressure Ventilator)

ونتیلاتورهای فشار مثبت که به آنها ونتیلاتورهای بیمارستانی و ونتیلاتورهای خانگی نیز گفته می‌ شود، در محیط‌های توانبخشی و سرپایی، غیرتهاجمی و تهاجمی با استفاده از لوله‌گذاری استفاده می‌ شوند و بازدم فشار ان ها حجم و مدت معمولی را دارد که از نظر ظاهری شبیه هم هستند. در این ونتیلاتورها، در حین عمل تنفس، گاز با فشار مثبت بالاتر از فشار محیط به ریه ها فرستاده شده و باعث انبساط قفسه سینه می شود. در یک ونتیلاتور موثر، نصب لوله تراشه به عنوان راه هوایی مصنوعی ضروری است تا در طی فرآیند استنشاق، حجم معینی از هوا با فشار مناسب وارد ریه ها شود.

3- دستگاه ونتیلاتور فشار ثابت

جریان هوای ثابت که نرخ جریان نیز نامیده می شود، زمانی که فشار راه هوایی فرد را به یک سطح از پیش تعیین شده برساند، متوقف می کند. اگر فشار در سطح بالایی تنظیم شود، هوای بیشتری به ریه ها منتقل می شود. در این تنفس ها فشار هوای بیمار ثابت و حجم آن متغیر است.

چه کسی به دستگاه ونتیلاتور نیاز بیشتری دارد؟

اگر فردی در تنفس مشکل دارد، به دستگاه اکسیژن نیاز پیدا خواهد کرد. وقتی این اتفاق می افتد، فرد نمی توانند اکسیژن کافی دریافت کند و به خوبی از شر دی اکسید کربن خلاص شود. این می تواند یک وضعیت تهدید کننده برای هر بیماری محسوب شود.

صدمات و شرایط زیادی وجود دارد که می تواند باعث تنگی نفس شود، از جمله:

سکته

سپسیس

فلج اطفال

ذات الریه

آسیب سر

بیماری ریه

آسیب نخاعی

ایست ناگهانی قلب

سندرم دیسترس تنفسی نوزادان

سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS)

برخی از افراد مبتلا به COVID-19 مشکلات تنفسی شدید دارند یا به ARDS مبتلا می شوند. با این حال، این فقط در افرادی اتفاق می افتد که به طور جدی بیمار می شوند، که حدود 5٪ از کل موارد تایید شده COVID-19 را تشکیل می دهد.

علاوه بر این، پزشکان برای افرادی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند، از دستگاه ونتیلاتور نیز استفاده می کنند، زیرا به دلیل بیهوشی نمی توانند به تنهایی نفس بکشند.

مراقبت‌های مورد نیاز در زمان استفاده از ونتیلاتور

در حالی که بیمار به دستگاه متصل است، تیم پزشکی از نزدیک بیمار را تحت نظر دارد. این گروه شامل پزشکان، پرستاران و درمانگران تنفسی است. بیمار برای بررسی میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در بدن به رادیولوژی در منزل و نمونه گیری خون در منزل نیاز دارد که می توان این کار را از خدمات پرستاری در منزل ارسطو در خواست کرد. این آزمایشات گروه سلامت، بیمار را در مورد اثربخشی ونتیلاتور آگاه می کند و با توجه به نتایج، میزان هوا و موارد دیگر را تنظیم می کند. همچنین یک پرستار یا درمانگر تنفسی به طور مداوم لوله را بررسی و تخلیه می کند. این می تواند ترشحات ریه های بیمار را پاک کند. فرآیند تخلیه ممکن است با سرفه یا تنگی نفس همراه باشد که نیاز به استفاده از اکسیژن مکمل دارد.